เพื่อน ๆ นักบัญชีทั้งหลายเคยสงสัยไหมคะ ว่าทำไมผู้สอบบัญชีรับอนุญาต (CPA) ถึงได้เป็นเป้าหมายของนักบัญชีหลาย ๆ คน และนักบัญชีส่วนใหญ่มักจะคิดว่าผู้สอบบัญชีรับอนุญาต (CPA) เป็นคนที่มีความรู้ความสามารถในด้านการบัญชีในระดับที่สูงมาก ๆ หรือจะพูดอีกอย่างหนึ่งก็คืออยู่ในระดับท็อปของงานด้านบัญชีเลยก็ว่าได้ ด้วยเหตุนี้จึงใช้ความมุมานะและความพยายามที่สูงมาก ๆ เช่นกันค่ะ
ดังนั้นการจะได้เป็น CPA ไม่ง่ายเลย การสอบเองก็ยากมาก คนที่อยากจะได้ใบประกอบวิชาชีพ CPA ก็ต้องเตรียมตัวสอบ CPA กันอย่างเข้มข้นสมกับความยากนี้ด้วยเช่นกัน
CPA คืออะไร?
ผู้สอบบัญชีรับอนุญาต หรือคนในวงการบัญชีเรียกกันสั้น ๆ ว่า CPA นั้น เป็นผู้ที่ได้รับ “ใบอนุญาตการสอบบัญชี” จากสภาวิชาชีพบัญชี ซึ่งสามารถเซ็นรับรองงบการเงินได้นั่นเอง และแน่นอนว่าการจะได้มาซึ่งใบอนุญาตนี้ ไม่ง่ายแน่นอน เพราะต้องผ่านการทดสอบ และการเก็บสะสมชั่วโมงการทำงาน อีกทั้งยังมีเงื่อนไขต่าง ๆ อีกมากคอยกำกับดูแลอาชีพนี้อยู่ค่ะ
ในประเทศไทยมี CPA อยู่กี่คน?
ล่าสุดจากการตรวจสอบข้อมูล ณ วันที่ 16 มิถุนายน พ.ศ. 2566 มีเลขทะเบียนผู้สอบบัญชีที่ขึ้นทะเบียนไปแล้วจนถึงลำดับที่ 14,816 ลำดับ แต่เดียวก่อนนะคะ! จากที่เราได้สำรวจเบื้องต้นมาก็พบข้อมูลด้วยเช่นกันว่าเลขทะเบียนลำดับที่ 1-2,000 ส่วนใหญ่นั้น “สิ้นผล” แล้ว ดังนั้นเราสามารถสรุปได้คร่าว ๆ ว่า CPA ที่มีอยู่ในปัจจุบันนี้มีประมาณ 12,000 – 13,000 คนเท่านั้นเอง และมีอัตราการขึ้นทะเบียนใหม่ที่ต่ำมาก เพราะข้อสอบยากขึ้นทุกปีค่ะ ฮ่าๆๆ
ทำความรู้จักกับการสอบ CPA
ทีนี้เรามาพูดถึงการเตรียมตัวสอบ CPA บ้างดีกว่า หลังจากที่เราพอจะรู้จัก CPA กันไปบ้างแล้วนะคะ โดยการจะได้มาซึ่งใบอนุญาตนี้ ต้องผ่านการสะสมชั่วโมงการทำงานเป็นเวลาอย่างน้อย 3 ปี และ 3,000 ชั่วโมง รวมถึงผ่านการทดสอบถึง 6 วิชา ประกอบด้วย การบัญชี 1 การบัญชี 2 การสอบบัญชี 1 การสอบบัญชี 2 กฎหมายฯ 1 และกฎหมายฯ 2
เพื่อน ๆ ชาวบัญชีส่วนใหญ่คงจะรู้กันดีว่าการสะสมชั่วโมงการทำงาน เราก็พอจะทำกันได้อยู่แล้วเพียงแค่ให้เวลากับการทำงานสอบบัญชีหน่อย แต่สิ่งที่ยากกว่านั้นและน้อยคนนักจะทำได้ก็คือการสอบมหาโหดทั้ง 6 วิชาให้ผ่านภายใน 4 ปี ซึ่งก็เป็นเหตุผลที่ว่าทำไมนักบัญชีทั่วประเทศไทยถึงมีเพียงแค่หมื่นกว่าคนเท่านั้นที่ได้ใบอนุญาต CPA นั้นเอง
เงื่อนไขในการเข้าทดสอบ
ทีนี้ใครกันบ้างล่ะที่จะมาสอบเป็น CPA ได้? คำตอบนั้นก็คือ น้องๆ ที่จบบัญชีไงล่ะ ฮ่าๆ แต่อย่าลืมว่า ต้องเป็นคนที่มีคุณสมบัติที่กำหนดไว้ด้วยนะคะ
1. ต้องเป็นสมาชิกสภาวิชาชีพบัญชีฯ
สำหรับผู้เตรียมตัวสอบ CPA นั้นจะต้องเป็นสมาชิกกับสภาวิชาชีพบัญชีฯเสียก่อน ซึ่งสมาชิกสภาวิชาชีพบัญชีฯที่สามารถสมัครสอบได้นั้นต้องเป็นสมาชิกที่ขึ้นทะเบียนผู้ฝึกหัดงานสอบบัญชีได้ โดยต้องเป็นสมาชิกแบบสามัญ เพราะการเข้าสอบต้องจบการศึกษาระดับปริญญาด้วย ผู้เข้าสอบได้จึงต้องเป็นสมาชิกแบบสามัญเท่านั้น
2. ต้องขึ้นทะเบียนผู้ฝึกหัดงานสอบบัญชี
นอกจากจะต้องเป็นสมาชิกสภาวิชาชีพบัญชีฯแล้ว ผู้ที่จะเข้าสอบจะต้องขึ้นทะเบียนผู้ฝึกหัดงานสอบบัญชี เสียก่อนโดยขั้นตอนนี้จะต้องมีผู้ให้การฝึกหัดงาน ซึ่งก็คือ ผู้สอบบัญชีรุ่นพี่ที่ทำงานตรวจสอบบัญชี เพื่อให้เราได้ไปฝึกหัดงานสอบบัญชีจริงๆ เพื่อสะสมชั่วโมงงานตามเงื่อนไขด้วยนะคะ
วิชาไหนง่ายสุด วิชาไหนยากสุด
พอเรารู้แล้วว่าจะเป็น CPA ให้ได้นั้น ด่านสำคัญที่สุดเลยคือเราต้องผ่านการทดสอบทั้งหมดให้ได้ และต้องผ่านการเตรียมตัวสอบ CPA อย่างเข้มข้น แล้วควรจะเริ่มจากตรงไหนก่อนดีล่ะ?
ถ้าตอบแบบกำปั้นทุบดินไปเลย วิชาที่ง่ายที่สุดคือวิชาที่เราถนัด และใช่ค่ะวิชาที่ยากที่สุดก็คือวิชาที่เราไม่ถนัด ถ้าเรารู้จักประเมินตัวเองตรงจุดนี้เราก็จะพอทราบได้ว่าวิชาไหนง่ายวิชาไหนยากค่ะ ฮ่าๆ
ถ้าจากความเห็นส่วนตัวของเรานั้นวิชาที่ง่ายที่สุดคือ กฎหมายฯ 1 และวิชาที่ยากที่สุดคือบัญชี 1 เรามาเติมรายละเอียดกันสักหน่อยนะคะว่าทำไมถึงเป็นแบบนั้น
วิชากฎหมาย 1 ไม่มีเนื้อหาการคำนวณเลย และออกแนวเป็นกฎหมายเกี่ยวกับการทำธุรกิจและกฎหมายบริษัทเป็นส่วนใหญ่ ซึ่งคนที่เป็นเจ้าของบริษัทบางคนก็จะทราบเรื่องเหล่านี้บ้างแล้ว ที่สำคัญเลยใช้ความเข้าใจตัวบทกฎหมายเป็นหลัก
วิชาบัญชี 1 จะมีเนื้อหาเกี่ยวกับมาตรฐานการบัญชีด้านงบแสดงฐานะการเงินที่ค่อนข้างซับซ้อนอย่างเช่นเรื่องการรวมธุรกิจ งบการเงินรวม ต้นทุนการกู้ยืม และสัญญาเช่าเป็นต้น ต้องทำความเข้าใจมาตรฐานฯเยอะแยะเต็มไปหมด ทำให้หลายๆคนแพ้ทางสิ่งนี้ค่ะ
แต่จากสถิติการสอบปี 2565 ที่ผ่านมานั้น พบว่าคนที่เข้าสอบกฎหมาย 1 เยอะมากที่สุดแต่มีอัตราการสอบผ่านที่น้อยมาก ซึ่งอาจจะเป็นชุดข้อสอบที่ยากเป็นพิเศษในรอบหลายปีก็ได้นะคะ ฮ่าๆ
ก่อนเข้าห้องสอบต้องเตรียมอะไรบ้าง?
เมื่อเรารู้แล้วว่าเราต้องมีการทดสอบ ก่อนสอบเราก็ต้องเตรียมตัวใช่ไหมล่ะ? เราสอบเป็นครั้งแรกเราต้องทำยังไงบ้างล่ะ?
สิ่งที่ต้องนำไปสอบด้วยคือ บัตรประชาชน และบัตรประจำตัวสอบ(บัตรประจำตัวผู้ฝึกงาน) แต่ถ้าไปสอบวิชาบัญชี 1 วิชาบัญชี 2 อย่าลืมนำเครื่องคิดเลขไปด้วยล่ะ เครื่องคิดเลขต้องเป็นแบบธรรมดาด้วยนะคะ ใช้เครื่องคิดเลขแบบการเงินไม่ได้เน้อ
การแต่งตัวไปสอบก็ต้องสุภาพด้วยนะ สวมเสื้อเชิ้ตคอมีปก กางเกง/กระโปรงสุภาพ รองเท้าหุ้มส้นจ้า และข้อห้ามทั่วไปคือห้ามนำเครื่องมือสื่อสารอิเล็กทรอนิกส์ทุกชนิดเข้าไป เครื่องเขียนก็ไม่ได้ ข้างในเขามีเครื่องเขียนให้หมดจ้า และอย่าลืมตรงเวลา 12:30 – 13:00 เลทได้ไม่เกิน 13:10 นะคะ
ส่วนสถานที่สอบก็มหาวิทยาลัยหอการค้าไทย พอไปถึงข้างล่างเขาจะมีจุดให้เราเช็คชื่อ พอเช็คเสร็จก็ขึ้นไปห้องสอบได้เลยย!
เราสรุปให้อ่านในภาพนี้ Save เก็บไว้เช็คก่อนเข้าห้องสอบได้เลยจ้า
Q&A
1. CPA แต่ละวิชาเก็บได้นานเท่าไร? วิธีการนับทำยังไงบ้าง?
ตอบ CPA แต่ละวิชาเก็บได้นาน 4 ปี โดยจะนับตั้งแต่วันที่ประกาศผลสอบนั่นเอง เราสามารถเช็คข้อมูลว่าอายุผลสอบถึงวันไหนได้ผ่านทางระบบสมาชิกค่ะ
2. ทดสอบผ่านแล้ว วิชาต่อไปต้องผ่านภายในเท่าไร
ตอบ สอบผ่านแล้ววิชาที่ผ่านจะถูกนับอายุตั้งแต่วันประกาศผลสอบ ดังนั้นต้องสอบวิชาที่เหลือให้ผ่านภายในระยะเวลา 4 นับตั้งแต่วันประกาศผลสอบวิชาแรกผ่านค่ะ
3. ถ้าสอบผ่านครบ 6 วิชาแล้ว แต่ยังเก็บชั่วโมงไม่ครบ ผลสอบจะหมดอายุไหม
ตอบ ไม่หมดอายุค่ะ ตาม “ข้อบังคับสภาวิชาชีพบัญชี ว่าด้วยหลักเกณฑ์และคุณสมบัติของ ผู้สอบบัญชีรับอนุญาต (ฉบับที่ ๓) พ.ศ. ๒๕๖๓” ข้อ 5 ระบุว่า “ในกรณีที่ผู้รับการทดสอบสอบผ่านครบทุกรายวิชาแล้ว แต่ยังฝึกหัดงานไม่ครบถ้วนและยังไม่ขาดจากการเป็นผู้ฝึกหัดงาน แม้วิชาที่สอบผ่านจะมีระยะเวลาเกินสี่ปีแล้วก็ตาม ให้ผลการทดสอบยังคงใช้บังคับต่อไปได้” หรือเข้าใจง่ายๆว่าถ้าสอบผ่านครบทุกวิชาแล้ว และอยู่ในระยะเก็บชั่วโมงภายใน 5 ปี ผลสอบจะไม่หมดอายุนั่นเองค่ะ
สรุป
อาชีพผู้สอบบัญชีนั้น ถือเป็นอาชีพที่มีความน่าเชื่อถือทางสังคมสูงมาก และเป็นอาชีพที่หลายคนใฝ่ฝัน (รวมไปถึงตัวผู้เขียนเองด้วย) แต่น้อยคนนักที่จะเข้ามาสู่อาชีพนี้ได้ ดังนั้น ด่านแรกของการเป็น CPA หรือผู้สอบบัญชีรับอนุญาตจึงต้องผ่านการทดสอบสุดโหด และมีเงื่อนไข ข้อบังคับต่าง ๆ มากมาย แต่ก็คงไม่ยากถึงขั้นเป็นไปไม่ได้ ตอนนี้เพื่อนๆ เข้าใจเรื่องการเตรียมตัวสอบ CPA แล้ว หวังว่าน่าจะเป็นประโยชน์ และ CPD Academy ขอเป็นกำลังใจให้เพื่อนๆ ทุกคนสอบผ่านไวๆ ได้เป็น CPA สมใจนะคะ
อบรมบัญชีเก็บชั่วโมง CPD ออนไลน์ง่ายๆ ได้ที่บ้าน
สอบถามได้ที่ Line: @cpdacademy หรือ https://lin.ee/36U1ks0Y
