ผู้สอบบัญชีรับอนุญาตคือ ผู้ที่ขึ้นทะเบียนและได้รับใบอนุญาตในการตรวจสอบและรับรองงบการเงินของบริษัท หรือ ห้างหุ้นส่วนนิติบุคคล แต่กว่าจะเป็นผู้สอบบัญชีรับอนุญาตหรือ CPA ได้นั้นไม่ได้เป็นกันง่ายๆ
การที่จะได้ใบอนุญาต CPA เราต้องผ่านด่านสำคัญอยู่ 2 ด่าน คือ การสะสมชั่วโมงฝึกงาน และผ่านการทดสอบ สำหรับการทดสอบทั้ง 6 วิชานั้น ถ้าถามรุ่นพี่ว่าสอบ CPA ยากไหม คงบอกได้เลยว่าหินสุด ๆ ยืนยันได้จากสถิติการสอบผ่านที่ต่ำมากในแต่ละปี
ดังนั้นวันนี้เราจะมาพูดถึงการสอบ CPA กันค่ะ ว่าข้อสอบนั้นมีอะไรบ้าง และอะไรกันนะที่เป็นเรื่องยากสำหรับการทดสอบนี้
วิชาที่ใช้ในการสอบ 6 วิชา
เอาล่ะ ทุกคนน่าจะปูเสื่อรอเราเล่ารายละเอียดการสอบ CPA ให้ฟังแล้ว เริ่มต้นขออธิบายเรื่องเนื้อหาที่เราต้องใช้สอบ CPA ทั้งหมด 6 วิชา ซึ่งแบ่งเป็น 3 หมวด ต่อไปนี้ค่ะ
หมวดการบัญชี
วิชาการบัญชี 1
วิชานี้จะมีเนื้อหาเกี่ยวกับมาตรฐานการบัญชีด้านงบแสดงฐานะการเงินเป็นส่วนใหญ่ และส่วนที่ยาก ๆ จะอยู่ด้านสินทรัพย์
รุ่นพี่คะ สอบ CPA ยากไหม คงบอกได้ว่าวิชานี้น่าจะยากที่สุดใน 6 วิชาแล้วล่ะ ความยากของวิชานี้ คือ เป็นเนื้อหาที่มีความเป็นเด็กบัญชีสูงมาก และมาตรฐานการบัญชีแต่ละฉบับเนื้อหาค่อนข้างเยอะมากรวมถึงต้องทำความเข้าใจมาตรฐานการบัญชีที่อิหยังว่ะ ภาษาเขียนมาตรฐานนี้เข้าใจยากที่สุด
โดยเฉพาะด้านสินทรัพย์ ในหน้างบการเงินด้านสินทรัพย์แทบจะทุกบรรทัดล้วนมีมาตรฐานการบัญชีเฉพาะตัวกำกับไว้ทั้งนั้นเลยนะคะ เช่น TAS 2(สินค้าคงเหลือ), TAS 16(ที่ดิน อาคาร และอุปกรณ์), TFRS 16 (สัญญาเช่า) เป็นต้น
วิชาการบัญชี 2
วิชานี้มีเนื้อหาเกี่ยวกับมาตรฐานการบัญชีด้านงบกำไรขาดทุน แน่นอนว่าเนื้อหาหลักต้องเกี่ยวกับรายได้และต้นทุนแน่นอน
ความยากของวิชานี้ คือ ส่วนใหญ่ใช้การคำนวณ การเข้าสอบวิชานี้แทบจะลืมนำเครื่องคิดเลขเข้าไปไม่ได้เลย นับเฉพาะแค่เรื่องหลัก ๆ คือ รายได้และต้นทุน แค่นี้ก็คำนวณตลอดการสอบแล้ว หากใครที่ไม่ชอบการคำนวณอาจจะแพ้ทางวิชานี้ได้นะคะ
โดยมาตรฐานการบัญชีแต่ละฉบับเกี่ยวข้องกับการคำนวณทั้งนั้นเช่น TFRS 15 (รายได้จากการทำสัญญากับลูกค้า), TAS 7 (งบกระแสเงินสด), TAS 33 (กำไรต่อหุ้น) เป็นต้น

หมวดการสอบบัญชี
วิชาการสอบบัญชี 1
วิชาตรวจสอบบัญชี วิชานี้ต้องฝึกงานสอบบัญชีมาแล้วอย่างน้อย 1 ปี กับ 1,000 ชั่วโมง ก่อนจะสอบได้ สิ่งที่ทดสอบเป็นเนื้อหาเกี่ยวกับการตรวจสอบงบการเงินประจำปี วิธีการตรวจสอบแต่ละรายการในงบการเงิน
ความยากของวิชานี้คือ น้อง ๆ ที่เพิ่งเข้ามาสอบใหม่ ๆ ยังไม่ชินกับวิธีการตรวจสอบ วัตถุประสงค์ในการตรวจสอบแต่ละรายการของงบการเงิน จึงอาจจะยังไม่เข้าใจทั้งหมดว่าแต่ละรายการตรวจยังไง ตรวจเพื่ออะไร ผลกระทบหากเกิดข้อผิดพลาดคืออะไร แต่สำหรับรุ่นพี่ที่ผ่านการทำงานมาแล้ว 2 – 3 ปี วิชานี้คงจะไม่เป็นปัญหามากนักนะคะ
โดยมาตรฐานสอบบัญชีที่มักจะออกสอบ เช่น TSA 315 (การระบุและประเมินความเสี่ยง), TSA 500-580 (หลักฐานการสอบบัญชี/วิธีการตรวจสอบ), หนังสือคู่มือของสภาวิชาชีพบัญชี เรื่องการสอบบัญชีที่ประมวลผลโดยคอมพิวเตอร์ เป็นต้น
วิชาการสอบบัญชี 2
วิชานี้เป็นอีกวิชาที่ต้องสะสมชั่วโมงการทำงานก่อนเหมือนกับวิชา การสอบบัญชี 1 เนื้อหาโดยรวมเกี่ยวกับการสรุปผลการตรวจสอบและการรายงาน การประเมินความเสี่ยง การวางแผนการตรวจสอบ
ความยากของวิชานี้คือ เนื้อหาที่เยอะกว่าวิชา การสอบบัญชี 1 มาก ๆ และต้องเป็นคนที่มีประสบการณ์งานสอบบัญชีมาแล้วระดับนึง ถึงจะเข้าใจภาพรวมงานตรวจสอบตั้งแต่การวางแผนไปจนถึงการออกหน้ารายงานแสดงความเห็น และยังต้องทำความเข้าใจ รวมถึงท่องจำรูปแบบของหน้ารายงานจนถึงระดับที่เขียนหน้ารายงานได้เลยนะคะ
โดยมาตรฐานสอบบัญชีที่มักจะออกสอบ เช่น TSA 300 (การวางแผนการตรวจสอบงบการเงิน), TSA 620 (การใช้ผลงานของผู้เชี่ยวชาญของผู้สอบบัญชี), TSA 700-720 (การแสดงความเห็นและการรายงานต่องบการเงิน)

กฎหมายที่เกี่ยวข้องกับการประกอบวิชาชีพสอบบัญชี
วิชากฎหมายฯ 1
เป็นวิชาที่ติดท็อปคนเข้าสอบเยอะมาโดยตลอด โดยเนื้อหาส่วนใหญ่เกี่ยวกับกฎหมายการบัญชี กฎหมายแพ่งและพาณิชย์ กฎหมายว่าด้วยบริษัทมหาชนจำกัด พระราชบัญญัติหลักทรัพย์ กฎหมายว่าด้วยการประกอบธุรกิจของคนต่างด้าว
ความยากของวิชานี้เรียกได้ว่าน่าจะน้อยที่สุดใน 6 วิชา และผู้เข้าสอบ CPA มักจะสอบเป็นวิชาแรก ถ้าอยากรู้ว่าสอบ CPA ยากไหม ก็มาลองวิชานี้ก่อนก็ได้นะคะ ถ้าวิชานี้พอไหวค่อยขยับไปวิชาอื่นที่ยากขึ้น โดยเนื้อหาข้างต้นนี้ ส่วนใหญ่แล้วคนที่จบการศึกษาด้านบริหารธุรกิจ อย่างน้อย ๆ ก็น่าจะเคยผ่านตา กฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาบ้างแล้ว กฎหมายก็ไม่ค่อยซับซ้อนมาก เน้นใช้ความเข้าใจเป็นหลักค่ะ
วิชากฎหมายฯ 2
เป็นอีกหนึ่งวิชาที่เนื้อหาเยอะมาก ๆ โดยจะเป็นเนื้อหาเกี่ยวกับประมวลรัษฎากร ภาษีเงินได้นิติบุคคล ภาษีมูลค่าเพิ่ม ภาษีธุรกิจเฉพาะ ภาษีเงินได้หัก ณ ที่จ่าย และตบท้ายด้วยกฎหมายว่าด้วยวิชาชีพบัญชี
ความยากของวิชานี้เป็นสิ่งที่หลาย ๆ คนไม่ชอบนั่นก็คือเรื่อง “ภาษี” และแน่นอนว่าเนื้อหาแน่นมาก เพราะภาษีไม่ใช่กฎหมายที่ตายตัว แต่เป็นกฎหมายที่ต้องใช้ความเข้าใจและการตีความ หรือแปลความสถานการณ์นั้นให้ออก ดังนั้นเรื่องภาษีจึงมีเคสหรือข้อหารือมากมาย แต่ละกรณีแตกต่างกันไป และด้วยเนื้อหาที่ต้องเข้าใจอย่างเดียวไม่ได้ อาจจะต้องท่องจำข้อกฎหมายด้วย ทำให้บางคนอาจจะไม่ค่อยถูกกับวิชานี้มากนัก

อะไรทำให้สอบ CPA ไม่ผ่าน
การสอบ CPA ไม่ผ่านนั้นมีสาเหตุหลายอย่างด้วยกันค่ะ ความเห็นส่วนตัวที่คิดว่าทำให้บางคนสอบ CPA ไม่ผ่าน จนต้องเลิกราไปอาจมาจาก
ข้อจำกัดเรื่องเวลา
ข้อจำกัดเรื่องเวลาของการเก็บผลสอบ CPA นั้นจะมีอายุแค่ 4 ปี นับตั้งแต่ประกาศผลว่าผ่านการทดสอบ ด้วยเงื่อนนี้ทำให้ช่วงเวลาในการสอบให้ผ่านครบ 6 วิชาจึงต้องเตรียมตัวสอบกันอย่างเข้มข้นมาก เพื่อให้สอบผ่านครบในระยะเวลา 4 ปี หรือคิดง่าย ๆ ว่า CPA จัดสอบปีละ 3 ครั้ง ถ้าสอบผ่านตัวแรกแล้ว เรามีโอกาสอีก 12 ครั้งต้องผ่านให้ครบอีก 5 วิชานั่นเอง
การสอบระหว่างทำงาน
แน่นอนว่าคนที่สอบ CPA นั้นอยู่ในวัยทำงานกันหมดแล้ว โดยเฉพาะหลาย ๆ คนที่ทำงานสอบบัญชีอยู่ หรืออยู่ระหว่างเก็บชั่วโมงฝึกหัดงานอยู่ ซึ่งงานตรวจสอบบัญชีเดิมทีก็มีความเข้มข้นอยู่แล้ว ไม่ว่าจะตรวจสอบรายไตรมาส หรือตรวจสอบสิ้นปี หากอยู่ในช่วงตรวจสอบงบประจำปีเดือนมกราคมถึงพฤษภาคมงานจะหนักมาก ๆ และเวลาเตรียมตัวสอบก็จะน้อยลงทำให้การจะสอบผ่านช่วงนั้นก็จะยากขึ้นไปอีกขั้นนึง
ความถนัดของแต่ละคน
ความเก่งของแต่ละคนนั้นไม่เหมือนกัน การสอบก็เช่นกัน มีบางวิชาที่เราถนัดและบางวิชาที่เราไม่ถนัด ดังนั้นเบื้องต้นเราควรรู้จักตัวเราเองก่อนว่าเราเก่งอะไรมากที่สุดใน 6 วิชาที่ต้องสอบ และเริ่มจากสิ่งที่คิดว่าทำได้ดีก่อน จะเป็นการเพิ่มกำลังใจในการสอบได้เป็นอย่างดีเลยทีเดียวค่ะ

สรุป
ถ้าถามอีกครั้งว่า สอบ CPA ยากไหม คงตอบเป็นการสรุปได้ว่าการสอบ CPA นั้นน้อยคนมากที่จะสอบผ่านทุกตัวได้ในการสอบ 1 ครั้ง หากเราไม่ใช่คนเก่งแบบนั้นก็ไม่ได้หมายความว่าเราจะไม่มีโอกาสที่จะสอบผ่าน การสอบจึงเป็นเกมระยะยาว ซึ่งเราต้องมีวิธีการเตรียมตัวสอบ CPA อย่างเข้มข้นในระยะเวลา 4 ปี เพราะคนที่จะเป็น CPA นั้น ไม่เพียงแต่มีคุณสมบัติของ CPA ที่เหมาะสม แต่ต้องมีความอดทนและความพยายามในระดับสูงด้วยเช่นกัน CPD Academy ขอเป็นกำลังใจให้ทุกคนที่กำลังต่อสู้กับตัวเองอยู่ ให้ผ่านการสอบให้ได้ทุกคนนะคะ
อบรมบัญชีเก็บชั่วโมง CPD ออนไลน์ง่ายๆ ได้ที่บ้าน
สอบถามได้ที่ Line: @cpdacademy หรือ https://lin.ee/36U1ks0Y