ความรู้บัญชี

ตัวอย่างการปิดงบการเงิน พร้อมประเด็นจุดเสี่ยงที่ต้องระวัง

ตัวอย่างการปิดงบการเงิน พร้อมประเด็นจุดเสี่ยงที่ต้องระวัง

การปิดงบการเงินเป็นงานสุดหินของนักบัญชีที่แม้ว่าจะเป็นการทำงานปีละครั้ง แต่มันก็มีพลังอันร้ายกาจทำให้นักบัญชีหมดแรงไปตามๆ กันในช่วงปิดงบการเงินก็เป็นได้ แล้วการปิดงบการเงินเค้าทำกันยังไง มีตัวอย่างการปิดงบการเงินให้เรียนรู้ไหม และมีจุดเสี่ยงอะไรที่นักบัญชีต้องระมัดระวังบ้าง เราจะมาอธิบายให้ฟังในบทความนี้ เพื่อช่วยให้ทุกคนเข้าใจเรื่องการปิดงบการเงินให้มากยิ่งขึ้นค่ะ

1. ปิดงบการเงินเค้าทำกันยังไง

การปิดงบการเงิน หมายถึง กระบวนการปิดปรับปรุงบัญชีตอนสิ้นปี และกระทบยอดรายการบัญชีต่างๆ เพื่อนำไปจัดทำงบการเงินอย่างถูกต้องส่งให้กับกรมพัฒนาธุรกิจการค้าและกรมสรรพากร

วิธีการปิดงบการเงินมีทั้งหมด 4 ขั้นตอนหลักๆ ได้แก่

  1. การบันทึกบัญชี Key เอกสารให้ครบถ้วน
  2. การปรับปรุงรายการบัญชีตอนสิ้นงวด
  3. การกระทบยอดบัญชีและจัดทำรายละเอียดประกอบ
  4. จัดทำงบการเงิน

ทั้ง 4 ขั้นตอนนี้มีความสัมพันธ์ต่อเนื่องกัน ถ้าขั้นตอนใดผิดพลาดไป ก็อาจทำให้ต้องทำงานวนลูป จัดทำงบการเงินใหม่แก้ไขแล้วแก้ไขอีกแบบไม่รู้จบ

2. ตัวอย่างการปิดงบการเงิน

พอจะเข้าใจความหมายและขั้นตอนการปิดงบการเงินแล้ว เราลองมาดูตัวอย่างการปิดงบการเงินที่ไม่มีประสิทธิภาพทำให้ต้องกลับมาแก้ไขงบใหม่อีกรอบ เช่น

ปิดงบการเงินสำหรับ 31 ธ.ค. x1 เสร็จแล้วเมื่อวันที่ 10 ม.ค. x2 แต่ดั้นลืมถามแผนกจัดซื้อว่ามีบิลค่าใช้จ่ายอะไรในงวด x1 ที่ยังไม่ได้รับจาก Supplier เพื่อมาบันทึกบัญชีไหม สุดท้ายได้บิลมาวันที่ 20 ก.พ. x2 เป็นค่าใช้จ่ายในงวด x1 ทำให้นักบัญชีต้องกลับมาเปิดสมุดบัญชีบันทึกปรับปรุงค่าใช้จ่ายเพิ่มขึ้น 200,000 บาท กำไรสุทธิจึงลดลง 200,000 บาท ทำให้ต้องไปแก้ไขงบการเงินใหม่ทั้งหมดอีกครั้ง ถ้าเจอเหตุการณ์แบบนี้หลายๆ ครั้งนึกไม่ออกเลยว่าเราจะจบงานปิดบัญชีเมื่อไรกันนะ

ฉะนั้น นี่จึงเป็นหน้าที่ของนักบัญชีที่ต้องสื่อสารกับทีมที่เกี่ยวข้องให้นำส่งข้อมูลให้ครบถ้วนภายในระยะเวลาที่กำหนด เช่น แจ้งทีมจัดซื้อให้ลิสรายการสั่งซื้อที่ยังไม่ได้รับเอกสารแจ้งหนี้ เพื่อมาตั้งค่าใช้จ่ายค้างจ่ายไว้ก่อนที่จะปิดงบการเงิน

ตัวอย่างการปิดงบการเงินไม่มีประสิทธิภาพ
ตัวอย่างการปิดงบการเงินไม่มีประสิทธิภาพ

3. จุดเสี่ยงที่ต้องระวัง

นอกจากการปิดงบการเงินตามกระบวนการที่ถูกวางแผนไว้แล้ว นักบัญชีและผู้สอบบัญชีใส่ใจเรื่องความถูกต้องตามมาตรฐานรายงานทางการเงินด้วย เพราะงบการเงินนั้นเป็นตัวแทนรายงานผลประกอบการและสถานะการเงินของธุรกิจให้โลกรู้ เราจึงต้องระมัดระวังจุดเสี่ยงหลายๆ จุดที่อาจเกิดขึ้นกับธุรกิจแต่ไม่ได้เปิดเผยในงบการเงินอย่างครบถ้วน

ยกตัวอย่างเช่น ในช่วงปีที่สถานการณ์เศรษฐกิจโลกไม่ค่อยดี เพราะมีปัญหา Covid-19 บริษัทเองก็ประสบปัญหาจากวิกฤตนี้ ความเสี่ยงที่นักบัญชีต้องคอยตรวจเช็คอยู่เสมอมีประเด็นดังต่อไปนี้

https://youtu.be/LU1yiX36Y3g

1. สมมติฐานการดำเนินงานต่อเนื่อง

อย่างที่เคยเรียนมาว่าการทำงบการเงินนั้นโดยปกติแล้วเราตั้งอยู่บนหลักการพื้นฐานที่คิดว่ากิจการจะดำเนินการอย่างต่อเนื่อง (going concern) ไปอย่างน้อย 1 ปีข้างหน้า แต่ถ้าในกรณีที่เศรษฐกิจไม่ดี และมีข้อบ่งชี้ในงบการเงิน เช่น

  • ขาดทุนสะสมหลายปี
  • ขาดทุนเกินทุน
  • สินทรัพย์หมุนเวียนน้อยกว่าหนี้สินหมุนเวียน

ตัวนักบัญชีเองอาจจะต้องสอบถามฝ่ายบริหารว่าพวกเค้าคาดว่าจะอยู่ต่อไปได้ถึง 1 ปีข้างหน้าหรือไม่ เพราะถ้าคิดว่าจะปิดตัวลงในอีกไม่กี่เดือนนี้ เกณฑ์ในการจัดทำบัญชีก็จะเปลี่ยนไป และที่สำคัญหน้ารายงานผู้สอบบัญชีก็จะต้องกล่าวถึงเรื่องนี้ด้วยเช่นกัน

2. การรับรู้รายได้

สำหรับธุรกิจที่รับเงินล่วงหน้าจากลูกค้าและทยอยตัดรับรู้รายได้ไปทีละงวด เมื่อมีเหตุการณ์บางอย่าง เช่น Covid-19 แพร่ระบาดจนทำให้กิจการหยุดชะงัก เปิดขายหรือให้บริการไม่ได้

นักบัญชีเองก็ต้องย้อนกลับมาพิจารณาว่ารายได้ที่รับรู้ไปในระหว่างปีนั้นยังเหมาะสมหรือไม่ และควรจะรับรู้หรือเปล่า

เช่น รับเงินจากลูกค้าค่าสมาชิกฟิตเนสมา 24,000 บาท ในปีที่ผ่านมาปิดฟิตเนสไปจำนวน 6 เดือน จึงต้องเลื่อนวันหมดอายุฟิตเนสให้ลูกค้าทุกคน นั่นหมายความว่า เราก็ไม่ควรที่จะรับรู้รายได้ทั้งจำนวน 24,000 ในปีนี้อย่างที่เคยๆ ปฏิบัติมาจนเคยชิน เพราะว่าเราเองก็ยังไม่ได้ให้บริการลูกค้า จึงมีภาระผูกพันในจุดนี้อยู่

สถานการณ์ไม่แน่นอน ทำให้เงื่อนไขธุรกิจเปลี่ยนแปลงไป การบันทึกบัญชีก็เช่นกันค่ะ เราก็ควรจะต้องปรับปรุงและเปลี่ยนแปลงไปให้สอดคล้องกับสถานการณ์เสมอ

3. ลดมูลค่าของสินทรัพย์

ปัญหา Covid-19 ไม่ได้ทิ้งผลกระทบไว้กับคนที่เป็น Long-Covid เท่านั้น แต่มันยังส่งผลถึงธุรกิจในระยะยาวหลายๆ เรื่อง ตัวอย่างที่เห็นได้ชัดคือ ความเสี่ยงเรื่องการลดมูลค่าของสินทรัพย์

พูดถึงคำว่าลดมูลค่าของสินทรัพย์ทุกคนคงงงใช่ไหมว่าเรากำลังหมายถึงอะไร ถ้าจะให้อธิบายเป็นภาษาง่ายๆ ก็คือ สินทรัพย์ของธุรกิจจากเดิมที่เคยคิดว่าน่าให้ประโยชน์ทำเงินได้เท่านี้เท่านั้น แต่เมื่อมาเช็คดูในสถานการณ์จริงมูลค่ามันไม่ได้เป็นอย่างที่คิดไปเสียแล้ว

ตัวอย่าง 3 ตัวอย่างที่น่าจะทำให้ทุกคนเห็นภาพมากขึ้น

1. การตั้งค่าเผื่อหนี้สงสัยจะสูญ เพราะว่าลูกหนี้การค้าที่เคยขายสินค้าไปให้ในอดีต ปัจจุบันตามตัวยากมาก สงสัยว่าจะไม่มีเงินจาก ลูกหนี้ที่เคยตั้งไว้ ณ มูลค่าเท่ากับ 100 บาท จึงลดลงเหลือแค่ 80 บาทเท่านั้น

มาตรฐานรายงานทางการเงิน TFRS for NPAEs ได้กล่าวไว้ว่า วิธีการประมาณหนี้สงสัยจะสูญสามารถทําได้ 3 วิธี ได้แก่

  1. วิธีอัตราร้อยละของยอดขายเชื่อสุทธิ
  2. วิธีอัตราร้อยละของลูกหนี้ที่ค้างชำระจำแนกตามอายุลูกหนี้
  3. วิธีพิจารณาลูกหนี้แต่ละราย

ถ้าพิจารณาแล้วว่าลูกหนี้มีโอกาสนำเงินมาจ่ายชำระริบหรี่ สุดท้ายแล้วตอนปิดงบการเงินเราจำเป็นต้องแสดง ณ ราคาสุทธิที่จะได้รับ คือ มูลค่าลูกหนี้เต็มจำนวนหักลบด้วยค่าเผื่อหนี้สงสัยจะสูญไงล่ะ

2. ตั้งค่าเผื่อสินค้าลดมูลค่า

สินค้าที่ขายไม่ได้เพราะปัญหาเศรษฐกิจ หรือว่ากำลังซื้อที่ลดลง ทำให้เราต้องย้อนกลับมาเช็คเรื่องการวัดมูลค่าสินค้า ณ วันสิ้นงวด เพราะตามมาตรฐานรายงานทางการเงินกล่าวไว้ว่า ธุรกิจจะต้องแสดงมูลค่าสินค้าคงเหลือในงบการเงิน ณ ราคาทุนหรือราคาสุทธิที่คาดว่าจะได้รับแล้วแต่อะไรจะต่ำกว่า

ถ้าเราพิสูจน์ได้ว่าในวันนี้เราไม่น่าจะขายสินค้าได้ในราคาที่สูงกว่าราคาทุน เพราะสินค้ามันชั่งเก่า ชำรุด ทรุดโทรมเสียเหลือเกิน อย่าลืมตั้งค่าเผื่อสินค้าลดมูลค่าในงบการเงินไว้ด้วย โดยบันทึกเป็นค่าใช้จ่ายโดยแสดงเป็นส่วนหนึ่งของต้นทุนขายในงวดทันที

3. ที่ดิน อาคารและอุปกรณ์

ในวันที่เศรษฐกิจไม่ค่อยดี ธุรกิจเองก็ต้องปรับตัว แผนงานบางอย่างอาจถูกยกเลิกและเปลี่ยนแปลงไป เช่น เครื่องจักรที่เคยเปิดใช้งาน กลับถูกเปิดตายไม่ทำการผลิตในสายงานนั้นเสียแล้วในปีนี้ ทำให้เครื่องจักรเหล่านี้ไม่สามารถสร้างกระแสเงินสดได้อีกต่อไป

ฉะนั้น เวลาที่บันทึกรายการที่ดิน อาคารและอุปกรณ์ตอนสิ้นงวด เราเองก็จะต้องมาทบทวนว่าควรจะตั้งค่าเผื่อการด้อยค่าของสินทรัพย์หรือไม่และควรจะตั้งมันเท่าไรดีนะ

ทั้งหมดนี้เป็นเรื่องต้องรู้และตัวอย่างของการปิดงบการเงินที่นักบัญชีจะชะล่าใจทำงานแบบเดิมๆ ต่อไปทุกๆปีโดยไม่ตรวจเช็คความถูกต้องตรงตามมาตรฐานรายงานทางการเงินไม่ได้แล้ว เพราะยิ่งสถานการณ์ของเศรษฐกิจเปลี่ยนไป การบันทึกบัญชีเองก็ต้องปรับตัว เพื่อนำเสนอตัวเลขออกมาในงบการเงินได้อย่างถูกต้องด้วยเช่นกัน

เรียนรู้วิธีปิดงบการเงินกับ CPD Academy แบบสดๆ วันที่ 16 มี.ค. 2567 BTS พญาไท อ่านเพิ่มเติมได้ที่นี่

ปิดงบการเงินสำหรับนักบัญชีมือใหม่

จองสิทิ์ราคาพิเศษ สอบถามได้ที่นี่

Line: @cpdacademy 

เราใช้คุกกี้เพื่อพัฒนาประสิทธิภาพ และประสบการณ์ที่ดีในการใช้เว็บไซต์ของคุณ คุณสามารถศึกษารายละเอียดได้ที่ นโยบายความเป็นส่วนตัว และสามารถจัดการความเป็นส่วนตัวเองได้ของคุณได้เองโดยคลิกที่ ตั้งค่า

ตั้งค่าความเป็นส่วนตัว

คุณสามารถเลือกการตั้งค่าคุกกี้โดยเปิด/ปิด คุกกี้ในแต่ละประเภทได้ตามความต้องการ ยกเว้น คุกกี้ที่จำเป็น

ยอมรับทั้งหมด
จัดการความเป็นส่วนตัว
  • เปิดใช้งานตลอด

บันทึกการตั้งค่า