ความรู้บัญชี

ลูกหนี้คืออะไร เรื่องบัญชีต้องรู้เกี่ยวกับลูกหนี้

ลูกหนี้คืออะไร เรื่องบัญชีต้องรู้เกี่ยวกับลูกหนี้

บัญชีลูกหนี้เป็นบัญชีที่เกี่ยวข้องกับการธุรกิจขายเชื่อ เนื่องจากว่าทุกครั้งที่เราขายสินค้า เราจะยังไม่ได้รับเงินจากลูกค้าทันที ฉะนั้นก็เลยมีการตั้งลูกหนี้เกิดขึ้น แต่เชื่อมั้ยคะว่าบัญชีนี้เป็นอีกบัญชียอดฮิตที่นักบัญชีเข้าใจผิดบ่อยๆ จริงๆ แล้วตามมาตรฐานการบัญชี ลูกหนี้คืออะไร มีทั้งหมดกี่ประเภท แต่ละประเภทต่างกันยังไง มีอะไรที่นักบัญชีต้องเข้าใจบ้าง ห้ามพลาดบทความนี้เลยค่ะ

ลูกหนี้คืออะไร?

ลูกหนี้ ตาม TFRS for NPAEs ได้นิยามว่า ลูกหนี้เป็นสิทธิที่กิจการจะได้รับเงินสดหรือทรัพยากรหรือประโยชน์เชิงเศรษฐกิจอื่นๆ เมื่อถึงกำหนดชำระ เวลาที่เราขายสินค้าไป ออกใบแจ้งหนี้ กิจการมีสิทธิที่จะได้รับชำระเป็นเงิน แต่บางครั้งอาจจะได้รับชำระเป็นสินทรัพย์อื่นๆ ก็เป็นได้นะคะ ฉะนั้น ถ้าเข้าข่ายลักษณะนี้ แปลว่ามี ลูกหนี้ เกิดขึ้นแล้ว

ลูกหนี้คืออะไร
ลูกหนี้คืออะไร

หรือถ้าใครอยากฟังสรุปความหมายลูกหนี้ ติดตามคลิปนี้จากเราได้เลย

ลูกหนี้การค้า VS ลูกหนี้อื่นต่างกันยังไง?

นักบัญชีรู้มั๊ยคะว่าทั้งสองสิ่งนี้มีความแตกต่างกันในรายละเอียดแม้เราจะเรียกว่า “ลูกหนี้” เหมือนกันก็ตามค่ะ

ลูกหนี้การค้า

สังเกตง่ายๆ ถ้าเราขายสินค้าอะไรเป็นรายได้หลักแล้วยังไม่ได้รับเงิน สิ่งเหล่านั้นเรียกว่า ลูกหนี้การค้า ซึ่งเกิดจากการขายสินค้า การให้บริการ เกิดจากเหตุการณ์ที่เราดำเนินงานตามปกติของธุรกิจ

เช่น ขายทุเรียนก็จะเป็นลูกหนี้การค้าผลไม้ทุเรียน, ให้บริการทำบัญชีก็จะเป็นลูกหนี้การค้าที่เกิดจากการทำบัญชี

คู่บัญชีที่เกี่ยวข้องจะเป็นดังนี้

Dr. ลูกหนี้การค้า xx

Cr. รายได้จากการขาย หรือให้บริการ (รายได้หลัก) xx

ลูกหนี้อื่น

ลูกหนี้ชนิดนี้จะเป็นลูกหนี้ที่ไม่ได้เกิดจากการดำเนินงานตามปกติธุรกิจ ซึ่งสังเกตง่ายๆ ถ้าไม่ได้ เดบิตลูกหนี้ เครดิตรายได้หลัก เรามักจะให้เค้าเป็นลูกหนี้อื่นนะ

เช่น ค่าเช่าค้างรับ คำว่าค่าเช่าค้างรับเป็นค่าเช่าค้างรับในกรณีที่เราไม่ได้ทำธุรกิจให้เช่า แต่อาจจะทำธุรกิจอย่างอื่นแล้วแบ่งพื้นที่บางส่วนให้คนอื่นเช่า เป็นต้น

การวัดมูลค่าลูกหนี้ตาม TFRS for NPAEs ทำยังไง?

เรารู้แค่ประเภทลูกหนี้อาจจะยังไม่เพียงพอค่ะ สิ่งที่ต้องรู้เพิ่มเติมแบบแม่นๆ ก็คือ การวัดมูลค่าหรือการรับรู้รายการของลูกหนี้ค่ะ

การวัดมูลค่าลูกหนี้
การวัดมูลค่าลูกหนี้

ลูกหนี้การค้าตอนแรกเวลาที่ขายสินค้า จะรับรู้ลูกหนี้ด้วย มูลค่ายุติธรรม คือมูลค่าที่เราตกลงซื้อขายกันกับลูกค้า จุดแรกคิดว่าทุกคนคงบันทึกได้แบบสบายๆ เลยเพราะมันเป็นเรื่องที่เราทำเป็นปกติอยู่แล้ว โดยมูลค่านี้ก็คือ ราคาที่เรากำหนดไว้ล่วงหน้าแล้ว ซึ่งการบันทึกบัญชีจะทำตามนี้

     Dr. ลูกหนี้การค้า (สินทรัพย์) 100

         Cr. รายได้จากการขาย (รายได้หลัก) 100

แต่สิ่งที่หลายคนมองข้าม ก็คือ การวัดมูลค่าลูกหนี้จะต้องดู ณ วันสิ้นงวดด้วยคือ วัดมูลค่าในภายหลัง ตามมาตรฐานบอกว่าจะต้องวัดมูลค่า ณ ราคาที่เป็นมูลค่าที่จะได้รับ

ยกตัวอย่าง เช่น กิจการมีการขายสินค้าเกิดขึ้น 100 บาท แต่เวลาผ่านไปโทรหาลูกหนี้รายนี้ไม่ค่อยรับ เลยไม่มั่นใจว่ามูลค่าที่จะได้รับจากลูกค้ามันยังเป็น 100 บาทเท่านี้จริงไหม

ถ้าเมื่อไหร่ก็ตามที่ธุรกิจมีความสงสัยแล้วก็ลังเลในเรื่องนี้แปลว่าอาจจะต้องแสดงมูลค่าใหม่ของลูกหนี้ ณ มูลค่าที่จะได้รับแทนที่จะเป็นมูลค่ายุติธรรม 100 บาท ซึ่งเราอาจจะได้ไม่ครบ 100 บาทก็เป็นได้ค่ะ

โดยเราจะต้องบันทึกบัญชีดังนี้

     Dr. ค่าใช้จ่ายจากการลดมูลค่าลูกหนี้ (ค่าใช้จ่าย) xx

         Cr. ค่าเผื่อการลดมูลค่าลูกหนี้การค้า (สินทรัพย์) xx

วิธีการตั้งค่าเผื่อหนี้สงสัยจะสูญที่ดีต้องมีหลักการและการวิเคราะห์อย่างถูกต้อง AR Aging เป็นรายงานอายุลูกหนี้ที่นิยมใช้วิเคราะห์อายุลูกหนี้ค้างนานก่อนจะตั้งค่าเผื่อหนี้สงสัยจะสูญ เพื่อให้งบการเงินแสดงมูลค่าลูกหนี้ที่จะได้รับค่ะ

ลูกหนี้ในงบการเงิน นักบัญชีต้องเช็คอะไรบ้าง?

การแสดงผลในงบการเงินก็เป็นเรื่องสำคัญไม่ต่างกันค่ะ ซึ่งเราต้องแสดงผลในหน้างบ และหมายเหตุประกอบงบการเงินให้ครบถ้วนตามนี้

  1. มูลค่าหนี้สูญที่ตัดจำหน่ายระหว่างวด ว่าตัดจำหน่ายไปจำนวนเท่าไร
  2. หนี้สูญได้รับคืน ตัดจำหน่ายแล้วได้รับคืนในงวดนี้เท่าไร
  3. จำนวนและรายละเอียดลูกหนี้ที่ใช้เป็นหลักค้ำประกัน มีสินทรัพย์วางค้ำประกันกับสัญญาเงินกู้อะไรอยู่ก็ต้องระบุเอาไว้ด้วยนะคะ เปิดเผยในหมายเหตุประกอบงบ

ลูกหนี้การค้าและลูกหนี้อื่น จะเปิดเผยในหมายเหตุยังไง เรามีตัวอย่างมาให้ดูค่ะ

หมายเหตุประกอบงบการเงิน
หมายเหตุประกอบงบการเงิน
  • ลูกหนี้การค้า : จะเปิดเผยแยกเป็นลูกหนี้การค้าในประเทศ และลูกหนี้การค้าต่างประเทศ ก็ทำได้ถ้ามีจำนวนเงินที่มีสาระสำคัญ
  • ลูกหนี้อื่น : เป็นลูกหนี้อื่นประเภทอะไร อย่างเช่น ลูกหนี้อื่นที่เป็นรายได้ค้างรับ เงินปันผลค้างรับ หรือดอกเบี้ยค้างรับ ก็จะแบ่งออกไปขึ้นอยู่กับความมีสาระสำคัญของลูกหนี้อื่นเหล่านี้
  • เปิดเผยค่าเผื่อหนี้สงสัยจะสูญที่เราหักไปด้วยนะคะ แสดงเป็นยอดสุทธิปี 65 – 66 จำนวนเท่าไร
  • เปิดเผยเป็นคำพูด : ว่ามีการตัดจำหน่ายหนี้สูญเท่าไร ได้รับหนี้สูญคืนเท่าไร และที่สำคัญมีลูกหนี้จำนวนเท่าไรที่วางไปเป็นหลักทรัพย์ค้ำประกันกับการกู้ยืมเงินด้วย ตรงนี้ต้องระบุให้ชัดเจน

การเปิดเผยแบบนี้ทำให้คนอ่านงบจะได้รู้ว่าจริงๆ แล้วธุรกิจมีลูกหนี้จำนวนเท่าไร จะได้รับเงินจริงเท่าไร และเงินจำนวนนี้เคยโดนตัดหนี้สูญบ้างมั๊ย เคยได้รับคืนหนี้สูญบ้างหรือเปล่า และที่สำคัญมันมีภาระพูกพันอะไรที่เกิดขึ้นเกี่ยวกับลูกหนี้เหล่านี้หรือเปล่านะคะ

และสำหรับนักบัญชีคนไหนที่กำลังปิดงบการเงินลูกหนี้อยู่นั้นอีกเรื่องสำคัญที่ไม่รู้ไม่ได้ก็คือ การส่งหนังสือยืนยันยอดลูกหนี้ค่ะ เพื่อนๆ ศึกษาเพิ่มเติมได้ที่นี่เลย: หนังสือยืนยันยอดลูกหนี้คืออะไร ถ้ามีผลต่างแก้ปัญหาอย่างไร

สุดท้ายนี้ บัญชีลูกหนี้ที่คล้ายจะเป็นเรื่องง่าย แต่ความเป็นจริงแล้วไม่ยากเลยสำหรับการจัดประเภท รับรู้รายการ วัดมูลค่า รวมไปถึงการแสดงผลในหน้างบการเงิน ถ้านักบัญชีเข้าใจพื้นฐานเหล่านี้ดีพอ จะช่วยลดความผิดพลาดในการทำงานได้มากทีเดียวเลยค่ะ

อบรมบัญชีเก็บชั่วโมง CPD ออนไลน์ง่ายๆ ได้ที่บ้าน

สอบถามได้ที่นี่ Line: @cpdacademy หรือ https://lin.ee/36U1ks0Y

เราใช้คุกกี้เพื่อพัฒนาประสิทธิภาพ และประสบการณ์ที่ดีในการใช้เว็บไซต์ของคุณ คุณสามารถศึกษารายละเอียดได้ที่ นโยบายความเป็นส่วนตัว และสามารถจัดการความเป็นส่วนตัวเองได้ของคุณได้เองโดยคลิกที่ ตั้งค่า

ตั้งค่าความเป็นส่วนตัว

คุณสามารถเลือกการตั้งค่าคุกกี้โดยเปิด/ปิด คุกกี้ในแต่ละประเภทได้ตามความต้องการ ยกเว้น คุกกี้ที่จำเป็น

ยอมรับทั้งหมด
จัดการความเป็นส่วนตัว
  • เปิดใช้งานตลอด

บันทึกการตั้งค่า