สวัสดีเพื่อนๆ ชาวบัญชีทุกคนค่ะ อีกไม่กี่วันเราก็จะก้าวเข้าสู่ปีใหม่แล้วนะคะ ก่อนที่จะจบจากปี 2023 ไปและเริ่มต้นปีใหม่ในปี 2024 นี้ ช่วงปลายปีนี้เป็นช่วงที่ดีมากๆ ในการทบทวนตัวเอง และเตรียมการวางแผนชีวิตการเเพื่อเข้าสู่ปีถัดไป
ก่อนที่เราจะเข้าสู่ปี 2024 กันมีเรื่องอะไรบ้างที่นักบัญชีต้องรู้ เพราะถ้าไม่รู้จะคุยกับคนอื่นไม่รู้เรื่อง หรือถ้าโชคร้ายสุดๆ อาจจะกลายเป็นนักบัญชีที่ตกงานก็ได้ค่ะ ถ้าพร้อมแล้ว เรามาอ่าน 6 เทรนที่นักบัญชีต้องรู้ก่อนเข้าสู่ 2024 กันค่ะ
1.ถนนทุกสายมุ่งสู่ Cloud Accounting
ระบบบัญชีออนไลน์ไม่ใช่เรื่องใหม่ ในทุกวันนี้ประเทศไทยเราอาจจะเคยได้ยินเรื่องทำบัญชีออนไลน์มาสักพักแล้ว แต่ตั้งแต่ปี 2019 – 2023 เทรนของการทำบัญชีออนไลน์เติบโตขึ้นเรื่อย ๆ และก็ไม่มีวันที่ลดลงเลย สาเหตุก็เพราะเจ้าของธุรกิจทำบัญชีได้ง่ายกว่า สะดวกกว่า และยิ่งสถานการณ์การแพร่ระบาดของ Covid-19 ก็ยิ่งการันตีว่าโลกทุกวันนี้เราจะนั่งทำบัญชีแบบออฟไลน์ที่ออฟฟิศอย่างเดียวไม่ได้แล้ว
และเมื่อถนนทุกสายมุ่งสู่ Meta Trend อย่าง Cloud Accounting จึงเป็นโอกาสสำหรับนักบัญชีต้องรู้จักปรับตัวและเรียนรู้เทคโนโลยีในการทำงานค่ะ
ถ้าวันนี้มีลูกค้าเดินมาบอกคุณว่าเค้าใช้ระบบบัญชีออนไลน์ สิ่งที่เราจะทำไม่ใช่การโน้มน้าวให้ลูกค้าเปลี่ยนแปลงกลับไปสู่ระบบบัญชีแบบเดิม ๆ แต่มันคือ การยอมรับและเรียนรู้ที่จะใช้เทคโนโลยีแบบใหม่ๆ เสียมากกว่า
ข้อดีของการใช้งาน Cloud Accounting สำหรับเจ้าของธุรกิจก็คือ การเห็นข้อมูลกำไรขาดทุนได้ real time และสำหรับนักบัญชีก็คือ ทำงานที่ไหนก็ได้ ไม่ต้องรอเอกสารปลายเดือน เพียงแค่มีคน key ข้อมูลเข้ามา เราก็สามารถตรวจสอบและวิเคราะห์ข้อมูลได้ทันใจ งานเสร็จไว ได้เงินเร็ว

2. AI เพื่อนใหม่ นักบัญชี
ทุกคนน่าจะเคยได้ยินคำว่า AI ในปีที่ผ่านมาใช่ไหมคะ
AI ย่อมาจาก Artificial Intelligence โดยภาษาไทยใช้คำว่า ปัญญาประดิษฐ์ หมายถึง ระบบประมวลผลของคอมพิวเตอร์ หุ่นยนต์ เครื่องจักร หรืออุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ต่าง ๆ ที่มีการวิเคราะห์เชิงลึกคล้ายความฉลาดของมนุษย์ และสามารถก่อให้เกิดผลลัพธ์ที่เป็นการกระทำได้
เมื่อก่อนเราอาจจะชะล่าใจเพราะคิดว่า AI เป็นเรื่องไกลตัว เพราะว่ามีแค่บริษัทยักษ์ใหญ่เท่านั้นที่เค้าใช้ AI กัน แต่ในความเป็นจริงแล้ว ปี 2023 ที่ผ่านมา คนตัวเล็กๆ อย่างพวกเราก็เข้าถึง AI ผ่านเครื่องมืออย่าง ChatGPT ได้ไม่ยากนัก จน ChatGPT กลายเป็นเพื่อนคนใหม่ของนักบัญชีไปอย่างไม่ทันตั้งตัว
นักบัญชีต้องรู้ ในอนาคตเรามีโอกาสใช้ AI สำหรับงานบัญชี เช่น
- การทำบัญชีอัตโนมัติ: ใช้โปรแกรมที่ขับเคลื่อนด้วย AI ช่วยจัดหมวดหมู่ค่าใช้จ่าย กระทบยอดบัญชี และสร้างรายงานทางการเงินได้โดยอัตโนมัติ ช่วยประหยัดเวลาและลดความเสี่ยงของข้อผิดพลาดได้
- การสื่อสารกับลูกค้า: แชทบอทที่ขับเคลื่อนโดย AI สามารถตอบคำถามของลูกค้าแทนได้ตลอด 24 ชั่วโมง เพื่อเพิ่มความพึงพอใจของลูกค้า
- การวิเคราะห์ข้อมูล: AI ช่วยให้บริษัทขนาดเล็กสามารถวิเคราะห์ข้อมูลลูกค้าได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น บางครั้ง AI อาจช่วยเราคิดได้ว่าจะประหยัดต้นทุน การวางแผนทางการเงิน และการบริหารความเสี่ยงให้กับธุรกิจอย่างไรดี

3.นักบัญชีที่ต่อจิ๊กซอว์เก่ง ไปได้ไกลกว่า
ทุกคนคงจะเคยเล่นต่อจิ๊กซอว์ตอนเด็กๆ ใช่ไหมคะ จิ๊กซอว์เนี่ยเป็นเกมต่อภาพ เหมือนกับการประกอบชิ้นส่วนหลายๆ ชิ้นเล็กๆ เข้าด้วยกันรวมเป็นภาพใหญ่ๆ ภาพนึง มือใหม่หน่อยอาจต่อระดับ 50 ชิ้น เก่งหน่อยก็ 100 ชิ้น 1000 ชิ้น แต่ไม่ว่าจะต่อจิ๊กซอว์กี่ชิ้น หลักการของมันคือ เราต้องเลือกหาชิ้นส่วนที่เข้าล็อกกันได้พอดี เพื่อเชื่อมภาพนั้นเป็นภาพที่สวยงามภาพเดียวกันค่ะ
เอ..แล้วมันเกี่ยวกันยังไงกับนักบัญชีทุกคนคงสงสัยแล้วใช่ไหมคะ
ในปัจจุบันทุกคนเห็นด้วยมั้ยคะ ว่าการทำธุรกิจมันยากขึ้นและซับซ้อนยิ่งขึ้น
ยกตัวอย่างเช่น ช่องทางการขายก็มีมากขึ้นทั้ง Shopee, Lazada, Tiktok, Facebook การรับเงินการจ่ายเงินก็มีหลากหลายรูปแบบ เช่น โอนเงิน บัตรเครดิต COD
แต่ในขณะเดียวกันเจ้าของธุรกิจก็อยากดูข้อมูลทางบัญชีที่สมบูรณ์ แล้วเราจะทำให้มันสมบูรณ์ไม่ได้เลย ถ้าเราไม่เชื่อมต่อการบันทึกบัญชีไว้ที่เดียว ยกตัวอย่างเช่น
หลายคนคงเคยมีประสบการณ์ที่เจ้าของธุรกิจใช้ระบบ POS หน้าร้านที่ไม่เชื่อมต่อกับอะไรใดๆ เลยในทางบัญชี ทีนี้พอทำบัญชีนักบัญชีก็ต้องมาบันทึกรายการใหม่อีก บางที่รวบเป็น 1 อัน หรือบันทึกผิดบ้างถูกบ้าง กลายเป็นว่าข้อมูลทางบัญชีนั้นก็ผิด ไม่น่าเชื่อถือ ที่สำคัญงานเราเยอะขึ้นเพราะต้องมาเสียเวลากระทบยอดอีกต่างหาก
ดังนั้น จึงกลับมาที่คำถามที่ว่า แล้วนักบัญชีต้องต่อจิ๊กซอว์ยังไงล่ะ ชีวิตถึงจะดีขึ้น ถ้าเราใช้ระบบบัญชีแบบเดิมๆ แบบไม่เชื่อมต่อกับใครเลย เมื่อนั้นชีวิตเราจะเกิดหายนะขึ้นมาทันที แต่ถ้าเรามองหาระบบบัญชีที่เชื่อมต่อกับโลกภายนอกได้ อย่างการเชื่อมต่อกับระบบ POS, Platform ขายของออนไลน์, ระบบจัดซื้อ, ระบบจัดการผลิต, ระบบคำนวณเงินเดือน, หรือแม้แต่กระทั่งการต่อ API กับ Software อื่นๆ แบบนี้เราจะมั่นใจได้ค่ะว่าการไหลของข้อมูลมาจากถูกที่ถูกทาง
ข้อดีของการเชื่อมต่อระบบต่างๆ เข้าด้วยกัน ก็เหมือนกับการต่อจิ๊กซอว์เป็นภาพใหญ่ๆ ให้เจ้าของธุรกิจดูในเวลาเดียว และพวกเค้าจะใช้ข้อมูลในการตัดสินใจได้ดีมากขึ้น
และในส่วนของนักบัญชีเอง ยิ่งต่อจิ๊กซอว์เก่งเท่าไร หาโปรแกรม หรือ Tools ที่ทำงานร่วมกันได้มาใช้เก็บข้อมูลร่วมกับฝ่ายอื่นๆ งานเราจะยิ่งเบาลง และจิ๊กซอว์ตัวนี้อาจทำให้คุณภาพชีวิตของนักบัญชีอย่างเราดีขึ้นได้เช่นกันค่ะ

4.Data Security &Data Privacy ไม่ใช่เรื่องไกลตัว
– Data Security
Data Security = ความปลอดภัยของข้อมูล
ทุกคนคิดว่าในอนาคตสิ่งที่อาจมีค่ามากกว่าทอง คืออะไร พอจะเดากันออกไหมคะ
คำตอบก็คือ ข้อมูล ไม่ว่าจะเป็นข้อมูลส่วนบุคคล หรือข้อมูลสำคัญทางการค้าของธุรกิจ
ในปี 2023 ที่ผ่านมา ขอถามหน่อยว่ามีใครไม่เคยเจอแก๊งค์ Call Center โทรหาบ้างคะ…ถ้าใครยังไม่เคยโดนขอแสดงความยินดีด้วยที่คุณอยู่รอดปลอดภัย
แต่ในปี 2024 คุณอาจจะไม่ถูกแก๊งค์ Call Center โทรหาแล้ว แต่ๆๆ มิจฉาชีพอาจมาในรูปแบบดิจิทัลขึ้น ทันสมัยมากขึ้น และเราอาจจะเป็นผู้โชคร้ายที่ถูกแฮกข้อมูล เรียกค่าไถ่ ก็ได้ถ้าไม่มีระบบรักษาข้อมูลที่ปลอดภัยมากพอ
เรื่อง Data Security เราอาจจะต้องมานั่งทบทวนสิทธิ์เข้าถึงข้อมูล หรือเก็บข้อมูลโดยตั้งรหัสผ่านแบบนี้ให้เลิกนะคะ เพราะ Hacker จากทั่วมุมโลกสามารถ Hack เราได้โดยใช้เวลาไม่ถึง 1 วินาที
– Data Privacy
Data Privacy = ความเป็นส่วนตัวของข้อมูล
ในปีที่ผ่านมามีใครเคยได้ยินคำว่า PDPA บ้างมั้ยคะ หรือมีใครเคยสังเกตบ้างไหมว่าทำไมเวลาเข้าเว็บเราต้องคอยกดยอมรับคุ๊กกี้อยู่เรื่อยๆ เลย นั่นเป็นเพราะกฎหมายใหม่ที่เรียกว่า PDPA มีชื่อเต็มเรียกว่า พระราชบัญญัติคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล ซึ่งมีผลบังคับใช้มาสักพักแล้ว
หลักการของกฎหมายนี้ คือ เพื่อช่วยคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล โดยไม่ให้ข้อมูลนั้นถูกจัดเก็บและนำไปใช้โดยไม่ได้รับความยินยอม ซึ่งถ้าไม่ปฏิบัติตาม PDPA เนี่ยก็จะมีโทษทั้งทางแพ่งและอาญาถึงขั้นจำคุกได้
ทีนี้หลายคนคงอาจไม่ทันคิดว่า เอ…แล้วงานบัญชีของเรามันไม่เกี่ยวกับ PDPA ตรงไหน
จริงๆ แล้วงานบัญชีเกี่ยวข้องกับ PDPA หลายเรื่องเลย ยกตัวอย่างเช่น
เวลาเราบันทึกบัญชีขาย เราก็มีข้อมูลของลูกค้าอยู่ในมือทุกรายจริงไหมคะ ตั้งแต่ชื่อ ที่อยู่ เบอร์โทร อีเมล์ เลขประจำตัวลูกค้า มีหมด ส่วนการซื้อสินค้าก็เช่นกัน เรามีข้อมูลของซัพพลายเออร์ครบหมดเลย มิหนำซ้ำบางทีต้องทำเงินเดือนอีก ข้อมูลส่วนตัวของพนักงานเป็น 10 – 100 คนอยู่ในมือสำนักงานบัญชีทั้งหมด
แล้วถ้าลองคิดเล่นๆ สมมติข้อมูลเหล่านี้รั่วไหล แล้วเราอาจจะกลายเป็นผู้ต้องหาโดยไม่รู้ตัวก็ได้นะคะ
ฉะนั้น เรื่อง PDPA นักบัญชีเองต่อไปนี้เวลารับงาน เราทำแค่ใบเสนอราคาไม่ได้แล้วนะคะ อย่างน้อยเราต้องมีเอกสารให้ลูกค้ายอมรับเงื่อนไขการเก็บข้อมูลส่วนบุคคลด้วย และมีนโยบายในการเก็บรักษาข้อมูลของลูกค้าอย่างปลอดภัยด้วยเช่นกันค่ะ
สำหรับใครที่กำลังมองหาแนวทางการจัดทำเอกสาร PDPA สามารถศึกษาเพิ่มเติมได้ที่นี่เลย

5.Data Analytic การคิดวิเคราะห์ คือ หนทางรอด
หลายคนคงอาจจะเคยได้ยินคำกล่าวที่ว่า ต่อไปนักบัญชีจะถูกแย่งงาน ถ้ายังทำงานลงบัญชีแบบเดิมๆ ซึ่งเชื่อว่าทุกคนน่าจะมีคำถามว่ามันจริงแบบนี้ใช่ไหม
ในปี 2023 ที่ผ่านมาเราได้ยินชื่อบริษัทใหญ่ๆในโลกนี้ปลดพนักงานออกเป็นว่าเล่น ไม่ว่าจะเป็น Google, Microsoft, หรือ Amazon หรือบริษัทสำนักงานบัญชีชื่อดังระดับโลก แม้ว่าจำนวนไม่แน่ชัดว่าคนที่ถูกปลดเหล่านี้อยู่ในแผนกบัญชีจำนวนเท่าใด แต่ได้ยินแบบนี้หลายคนคงรู้สึกหวาดกลัวเกี่ยวกับอนาคตงานบัญชีของเราไม่น้อยใช่ไหมคะ
และเท่านั้นยังไม่พอค่ะ นุชอยากจะขอแชร์ตัวเลขจากการสำรวจในต่างประเทศแบบนี้ค่ะว่า 53.4% ของงานบัญชีนั้นได้ถูกเปลี่ยนจาก “ลงบัญชีเฉยๆ” มาเป็นการทำงานที่ต้อง “วิเคราะห์ข้อมูลมากขึ้น” และผลสำรวจยังตอกย้ำอีกว่าการเปลี่ยนแปลงนี้จะเพิ่มมากขึ้นอีกในอนาคต
และในอนาคตไม่ต่ำกว่า 5 ปีต่อจากนี้ เนื้องานของนักบัญชีจะถูกเปลี่ยนมาเป็นงานคิดวิเคราะห์กว่า 45.8% ซึ่งเป็นสัดส่วนเกือบครึ่งของงานทั้งหมด
ฟังแบบนี้ท่านที่กำลังทำงานลงบัญชีแบบเดิมๆ อยู่ต้องรู้สึกร้อนๆ ก้นขึ้นมาบ้างแล้วล่ะ เพราะว่าอะไรคะ เพราะว่าเราอาจถูกลูกค้าบอกเลิกเมื่อไรก็ได้ ถ้าเรายังไม่เปลี่ยนวิธีการทำงาน
ถ้าวันนี้ลูกค้ามาถามคุณว่า ปีหน้าคิดว่าธุรกิจเค้าควร Focus เรื่องไหน เราจะตอบว่า “ไม่รู้ ไม่รู้ ไม่รู้” มีสิทธิ์โดนนักบัญชีคนใหม่เอางานไปทำแทนแน่นอนค่ะ
ดังนั้น ทักษะการคิดวิเคราะห์ข้อมูลจากที่บันทึกบัญชีในธุรกิจ เพื่อนำไปสู่การแก้ปัญหานั้นจึงเป็นเรื่องสำคัญมากๆ ตัวอย่างง่ายๆ เช่น การวิเคราะห์งบการเงิน เล่าเรื่องให้เห็นภาพ หรือการนำเสนอข้อมูลให้เป็นอาจเป็นหนทางรอดทางนึงในปี 2024 นี้ค่ะ

6.มาตรฐานการบัญชีที่อัปเดต
สำหรับเรื่องสุดท้ายคงขาดไม่ได้ถ้าเป็นนักบัญชีแล้วไม่อัปเดตความรู้ตัวเองบ้างเลย ในที่นี้จะขอพูดถึงมาตรฐานรายงานทางการเงินที่เกี่ยวข้องกับกิจการไม่มีส่วนได้เสียสาธารณะ เนื่องจากนักบัญชีส่วนใหญ่ใช้มาตรฐานชุดนี้กันค่ะ
ตั้งแต่ปี 2554 หรือสิบกว่าปีที่ผ่านมา TFRS for NPAEs ฉบับนี้ไม่เคยมีการปรับปรุงเลย จนกระทั่งเรามี TFRS for NPAEs ปรับปรุงปี 2565 ที่มีผลบังคับใช้ตั้งแต่ 1 มค. 66 (2023) เป็นต้นไป
แต่ความพิเศษของมันอยู่ที่ว่า ในปี 2023 ที่ผ่านมานักบัญชีทั้งหลายอาจจะไม่ทันได้สนใจว่ามีอะไรที่อัปเดตเปลี่ยนแปลงใหม่บ้าง จนกระทั่งจะปิดงบ ยื่นงบในต้นปี 2024 ก็เพิ่งจะรู้ตัวว่า อ่าว..เฮ้ย ชั้นยังไม่รู้เลยว่ามีอะไรเปลี่ยนแปลงนี่นา
แต่ไม่ต้องกังวลใจไปค่ะ สำหรับสิ่งที่เปลี่ยนแปลงในมาตรฐานนี้อย่างชัดเจนมีอะไรบ้าง นุชสรุปให้ทุกคนฟังแล้วค่ะ
- NPAEs นี้แต่เดิมมี 22 บท ได้มีการเพิ่มบทมาเป็น 28 บท เพื่อทำให้มาตรฐานสมบูรณ์ขึ้น โดยรองรับธุรกรรมทางบัญชีหลากหลายประเภทมากขึ้น อย่างเช่น เกษตรกรรม รับเงินอุดหนุนจากรัฐ ตราสารอนุพันธ์ การรวมธุรกิจ การได้รับสัมปทาน เป็นต้น ซึ่งถ้าใครเกี่ยวข้องกับบัญชีเรื่องเหล่านี้เมื่อก่อนเราต้องไปดูมาตรฐานชุดใหญ่ มาตอนนี้ NPAEs เค้าได้ใส่ไว้ให้แล้วว่าต้องทำอะไรบ้างค่ะ
- ในบทเดิมๆ ก็มีการปรับปรุงเนื้อหากว่า 17 บท ซึ่งอย่าเพิ่งตกใจไปว่าปรับปรุงแล้วจะยากกว่าเดิมไหม เพราะเนื้อหาเดิมนั้นยังคงความง่ายไว้อยู่ แต่ส่วนที่ปรับปรุงเพิ่มก็เป็นเพียงการเพิ่มทางเลือกให้กับผู้ใช้งบ เช่น การจัดทำงบกำไรขาดทุนเบ็ดเสร็จ การทำงบการเงินรวม ทางเลือกในการใช้สกุลเงินอื่นในการทำงบไม่ใช่ไทยบาท

ทั้งนี้ในรายละเอียดของการอัปเดตและเปลี่ยนแปลงจะมีผลกระทบกับงานเราหรือไม่ อาจจะต้องฝากไว้ไปศึกษาเพิ่มเติมกันที่นี่ได้เลยค่ะ
สรุปประเด็นสำคัญ TFRS for NPAEs (เริ่มใช้ 2566)
สรุป 6 สิ่งที่นักบัญชีต้องรู้ก่อนเข้าสู่ 2024
ก่อนจะจากกันไปวันนี้ หวังว่าบทความนี้จะช่วยให้เพื่อนๆ นักบัญชีได้ทบทวนตัวเอง และเตรียมความพร้อมสำหรับปีใหม่ที่กำลังจะมาถึงนะคะ
ทั้ง 6 เรื่องนี้เป็นเรื่องที่นักบัญชีต้องรู้ สำหรับปี 2024
- Cloud Accounting คืออนาคต
- AI – มุ่งสู่โอกาส
- Tools ใหม่ๆ – ตัวช่วยลดงาน
- จำกัดความเสี่ยง – Data security &data privacy
- เพิ่มทักษะวิเคราะห์ = หนทางรอด
- อัปเดตความรู้อยู่เสมอ
และ CPD Academy ก็ขอเป็นกำลังใจสำหรับทุกท่าน พัฒนาตัวเองเพื่อเป็นนักบัญชีที่เก่งขึ้นในปี 2024 นี้เช่นกันค่ะ Happy New Year นะคะ