ถ้าใครเป็นนิสิตนักศึกษาสาขาบัญชีจะต้องเคยได้ยินคำว่า “Big4” ผ่านหูมาบ้างแล้วล่ะ ทั้งจากอาจารย์ในมหาวิทยาลัยและคำบอกเล่าจากพี่ๆ ที่ทำงานในนั้น แต่จริงๆ แล้วบริษัท Big4 คืออะไร ประกอบไปด้วยใครบ้าง ถ้าอยากทำงานที่ Big4 จะต้องรู้อะไรบ้าง ในวันนี้ถือเป็นโอกาสที่ดีที่พี่นุช ผู้ก่อตั้ง CPD Academy ศิษย์เก่าจาก Big4 จะมาแบ่งปันประสบการณ์ให้น้องๆ ที่กำลังหาข้อมูลเพื่อสมัครงานกันอยู่ได้ทำความเข้าใจไปพร้อมๆ กัน เผื่อไม่แน่ว่าบทความนี้อาจช่วยให้เราตัดสินใจเลือกที่ทำงานที่เหมาะกับด้วยเองได้ค่ะ
Big4 คืออะไร
Big4 คือ บริษัทตรวจสอบบัญชีและที่ปรึกษาที่มีขนาดใหญ่ที่สุด 4 อันดับแรกของโลก ซึ่งบริษัทต่างๆ ที่มีชื่อเสียงบนโลกใบนี้ หรือบริษัทที่จดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์ทั้งหลายล้วนแล้วแต่ใช้บริการการตรวจสอบบัญชีจากบริษัท Big4 ทั้งนั้น เนื่องจากมีความน่าเชื่อถือ มีมาตรฐาน และมีสาขาครอบคลุมไปทั่วภูมิโภคของโลกนี้ จึงไม่น่าแปลกใจที่ทำไม Big4 จึงเป็นที่ทำงานในฝันของเด็กจบบัญชี
Big4 มีอะไรบ้าง
ในปัจจุบัน บริษัท Big 4 ประกอบไปด้วย
- Deloitte Touche Tohmatsu Limited (Deloitte)
- KPMG International Limited (KPMG)
- PricewaterhouseCoopers (PwC)
- Ernst & Young Global Limited (EY)
ทั้ง 4 บริษัทนี้มีรายได้รวมในปีล่าสุดที่ผ่านมาสูงกว่า 167.2 Billion USD ซึ่งเป็นจำนวนเงินที่เยอะมากๆ
ตัวอย่างบริษัทระดับโลกที่ตรวจสอบโดย Big4 ได้แก่
- Deloitte : Microsoft, Beoing, Starbucks
- KPMG : PepsiCo, Citibank , Pfizer
- PwC : Aia, Disney, Prudential
- EY : Apple, Amazon
แต่อย่างไรก็ตามรายชื่อนี้อาจเปลี่ยนแปลงไปในอนาคตเพราะว่าลูกค้าก็มีสิทธิ์เปลี่ยนผู้สอบบัญชีในแต่ละปีได้เช่นกัน
เข้า Big4 บัญชีต้องจบที่ไหน
ด้วยความที่บริษัท Big4 ให้บริการด้านการตรวจสอบบัญชี หรือที่ปรึกษาด้านบัญชี เป็นหลัก จึงปฏิเสธไม่ได้ว่าถ้าอยากทำงานที่ Big4 จะต้องจบปริญญาตรีด้านบัญชีเป็นอย่างน้อย แต่คำถามที่ว่า ต้องจบบัญชีจากที่ไหนถึงจะสามารถเข้าทำงานที่ Big4 ได้นะ
ในความเห็นส่วนตัวขอตอบแบบนี้ค่ะ โดยปกติแล้ววิธีการคัดเลือกผู้สมัครเข้ามาทำงานในบริษัท Big4 มีเงื่อนไขหลายเรื่องที่แต่บริษัทได้กำหนดไว้ ยกตัวอย่างเช่น
- ภาษาอังกฤษต้องใช้ได้ดี เพราะจำเป็นต้องสื่อสารภาษาอังกฤษกับลูกค้า และภายในองค์กรเอง
- ความรู้ด้านบัญชี ต้องมีมากพอ เพราะต้องให้คำแนะนำ และตรวจสอบลูกค้าได้
- ทักษะการทำงานอื่นๆ เช่น การใช้โปรแกรมคอมพิวเตอร์ หรือทักษะ Soft Skill
ทั้งหมดนี้ อาจไม่สามารถตัดสินด้วยชื่อเสียงของมหาวิทยาลัยแบบ 100% ค่ะ แต่ก็ปฏิเสธไม่ได้ว่าใครที่จบจากมหาวิทยาลัยชื่อดัง แล้วมีเกรดเฉลี่ยสูง ความสามารถเยอะๆ ก็น่าจะเป็นที่เตะตาต้องใจสำหรับคนจ้างงานอยู่เสมอ
แต่ยังไงก็ตาม ในสังคมการทำงานของบริษัท Big4 พี่นุชเองก็มีเพื่อนๆ ที่จบบัญชีมาจากมหาวิทยาลัยต่างๆ แบบคละเคล้ากันไปนะ ฉะนั้น ทุกคนที่จบบัญชีไม่ว่าจะจากรั้วมหาลัยไหนก็มีสิทธิ์สมัครและเข้ามาทำงานใน Big4 เช่นเดียวกันค่ะ
ทำงานใน Big4 ได้ประสบการณ์เยอะจริงไหม?
ถ้าทำงานใน Big4 อย่างน้อยเราจะได้เรียนรู้สิ่งสำคัญบางสิ่งในชีวิต ที่ไม่อาจเรียนรู้ได้จากในรั้วมหาวิทยาลัยอย่างแน่นอน
ในที่นี้ขอยกตัวอย่างประสบการณ์ที่ตัวพี่นุชเองได้รับจากการทำงานใน Big4 เริ่มต้นเมื่อปี 2009 (โหว…นานมากเลย)
ถ้าย้อนอดีตไปตอนที่เริ่มงานใหม่ๆ ในสายงานตรวจสอบบัญชี ตำแหน่งตอนนั้นเรียกว่า “Audit Assistant” แปลเป็นไทยว่า ผู้ช่วยผู้ตรวจสอบบัญชี
เราจะมีตารางงานว่าในแต่ละวีคต้องเข้าไปตรวจลูกค้าบริษัทอะไรบ้าง ไปกับใครในทีม และต้องทำงานให้เสร็จภายในกี่วัน เช่น เรามีเวลาทั้งหมด 2 อาทิตย์ ต้องตรวจบัญชีรายได้ครบทั้งวงจรให้เสร็จ และเคลียร์ประเด็นคั่งค้างต่างๆ กับลูกค้าให้ครบถ้วน
นี่ถือเป็นเรื่องที่หนักหนาแสนสาหัสมาก สำหรับนักศึกษาบัญชีจบใหม่ที่ไม่เคยแม้แต่จะเป็นแม่ค้าขายของ หรือบันทึกบัญชีใดๆ ทั้งสิ้น แล้วเราได้รับหน้าที่ไปตรวจสอบการลงบัญชีรายได้มูลค่าร้อยกว่าล้าน….ทุกคนคงนึกในใจว่า แล้วเราจะทำได้หรือไม่ ใช่ไหมคะ
แต่ไม่เชื่อก็ต้องเชื่อว่าสุดท้าย เราก็ทำมันจนเสร็จได้ค่ะ ไม่ใช่เพราะตัวเองล้วนๆ นะ แต่เรามีพี่ในทีมคอยช่วยและ Support นอกจากนี้ก่อนที่เราจะเริ่มงานจริงก็จะมีการเทรนนิ่งแบบเสมือนจริง เหมือนการเข้าแคมป์นางงาม ถ้าจำไม่ผิดน่าจะประมาณ 2 อาทิตย์ได้ ก่อนที่เราจะลงสนามพบเจอกับลูกค้าตัวจริงค่ะ
และเมื่อจ๊อบแรกผ่านไป ชีวิตเราก็จะวนลูปไปจ๊อบใหม่ ลูกค้าใหม่ กระบวนการทำงานมันก็จะต้องเริ่มทำความเข้าใจเรื่องใหม่ๆ >>> ตรวจๆ >>> เคลียร์ประเด็น >> แล้วสรุปผล เป็นแบบนี้ไปเรื่อยๆ จนกว่าเราจะได้เรียนรู้ครบทั้งกระบวนการทำงานและวงจรบัญชีค่ะ
แล้วทั้งหมดนี้ทำให้พี่นุชมีประสบการณ์อะไรบ้าง?
ประสบการณ์ที่คิดว่าได้มาเต็มๆ จาก Big4 คือ “การรู้จักวางแผนและปรับตัวอยู่เสมอ”
1. การวางแผน
ลองนึกภาพตามง่ายๆ นะคะ เวลาการทำงาน 2 อาทิตย์ที่เราได้รับมอบหมาย ถ้าเราไม่รู้จักวางแผนว่าต้องทำอะไรก่อนหลัง หรือให้ความสำคัญไปที่จุดไหนก่อน เผลอแว๊บเดียว เราก็หมดเวลาไปแล้วค่ะ ฉะนั้น “การวางแผนงาน” จึงเป็นเรื่องที่สำคัญมาก เพราะนอกจากเราจะส่งมอบงานให้กับหัวหน้าและลูกค้าได้ตรงเวลาแล้ว เสาร์อาทิตย์ก็บ่ต้องมานั่งปั่นงานงกๆ อยู่บ้านคนเดียวด้วยเด้อ
2. การปรับตัว
การทำงานใน Big4 ช่วยให้เรากลายเป็นคนปรับตัวให้เข้าได้กับทุกสถานที่และทุกสถานการณ์แบบขั้นสุด จนคิดว่านี่ตัวเองเป็นยอดมนุษย์หรือเปล่านะ ฮ่าๆ
ด้วยความที่เราต้องรับผิดชอบลูกค้าหลายเจ้า บางเจ้าอยู่ในกรุงเทพ บางเจ้าอยู่ต่างจังหวัด อย่างพวกนิคมอุตสาหกรรมต่างๆ การปรับตัวให้เข้ากับสภาพแวดล้อมที่หลากหลาย ลูกค้าที่แตกต่าง ระบบบัญชีที่แปลกไป โอ้แม่เจ้า…ประสบการณ์แบบนี้หาไม่ได้ที่ไหนอีกแล้วนอกจาก Big4 ฮ่าๆ
นี่ยังไม่นับการต้องเปลี่ยนทีมบ่อยๆ ภายในสำนักงาน เพราะตารางงานทุกคนว่างไม่ตรงกัน พี่ผู้จัดการที่ควบคุมงานไม่ใช่คนเดียวกัน และหุ้นส่วนสำนักงาน (Audit Partner) ที่เซนต์งบการเงินก็เปลี่ยนคนไปอี๊ก ถ้าเราปรับตัวไม่เก่ง อาจจะทำงานลักษณะนี้ได้ไม่นานค่ะ
แต่สุดท้ายแล้ว ทั้ง 2 สิ่งนี้ก็ถือเป็นประสบการณ์ที่ยอดเยี่ยมจาก Big4 ทำให้เราเติบโตในอาชีพอย่างสบายในอนาคตเลย
ออดิทกับนักบัญชีต่างกันอย่างไร ทำออดิทงานหนักจริงไหม
มาถึงประเด็นยอดฮิตว่าการทำงานใน Big4 นั้นหนักจริงไหม พี่นุชและพี่ต้นอ้อ ได้แชร์ประสบการณ์ให้น้องๆ ฟังแบบนี้ค่ะ
Big4 เมืองไทยต่างจากเมืองนอกอย่างไร
มีน้องๆ หลายคนที่อยากไปทำงานบริษัท Big4 ต่างประเทศ และอยากรู้ว่า Big4 เมืองไทยต่างจากเมืองนอกอย่างไร พี่นุชขอเล่าในฐานะที่เคยมีประสบการณ์ทำงานที่ Big4 ประเทศสหรัฐอเมริกาประมาณ 2 ปีอย่างงี้ค่ะ
สิ่งที่แตกต่างอย่างชัดเจน มีอยู่ 2 เรื่องค่ะ
1. ค่าตอบแทน
แน่นอนอยู่แล้วว่าค่าตอบแทนในประเทศอเมริกาสูงกว่าประเทศไทยอย่างชัดเจน แต่สาเหตุที่สูงก็เพราะต่างประเทศมีค่าครองชีพที่แพงกว่าเป็นทุนเดิม เมื่อประมาณ 7 ปีที่แล้ว การไปทำงานที่ Big4 ที่สหรัฐอเมริกานั้นจะได้รับค่าตอบแทนสูงกว่าการทำงานตำแหน่งเดียวกันไม่ต่ำกว่า 3 เท่าเลยเชียวล่ะ
แต่ในปัจจุบันค่าตอบแทน Big4 เงินเดือนเป็นยังไง ต่างกันเยอะไหม เช็คได้ที่นี่เลยจ้า: Big4 เงินเดือนเท่าไหร่? พาส่องอัตราเงินเดือนแต่ละประเทศกัน
2. เทคโนโลยี
อีกเรื่องที่แตกต่างชัดเจนมากๆ คือเรื่องเทคโนโลยีค่ะ ด้วยความที่ประเทศสหรัฐอเมริกาเป็นผู้นำทางด้านเทคโนโลยีอยู่แล้ว ฉะนั้น การตรวจสอบบัญชีที่นั่นจึงใช้เทคโนโลยีเข้ามาช่วยเยอะเลย
ยกตัวอย่างเช่น
ถ้าเราอยากตรวจสอบบัญชีเงินฝากธนาคาร เราไม่จำเป็นต้องส่งหนังสือยืนยันยอดธนาคารทางไปรษณีย์ แค่เพียงใช้บริการยืนยันยอดธนาคารแบบ Electronic ของ Thomsan Reuters ก็จะสามารถตรวจสอบยอดคงเหลือของบัญชีทุกธนาคารได้ง่ายๆ เพียงเท่านี้เราก็ไม่ต้องคอยโทรตามเอกสาร หรือกังวลว่าหนังสือยืนยันยอดธนาคารที่ได้รับจะมีการปลอมแปลงไหม ถือว่าเป็นการใช้ประโยชน์จากเทคโนโลยีได้อย่างดีทีเดียว
หรือแม้แต่กระทั่งการทำงานแบบ Work from Home ที่พวกเราเพิ่งมาจริงจังกันเมื่อมี Covid-19 ราวๆ 2-3 ปีที่ผ่านมา แต่ในสหรัฐอเมริกา การทำงานจากที่บ้านเมื่อ 7 ปีที่แล้วก็ไม่ใช่เรื่องแปลกแต่อย่างใด การประชุมออนไลน์ต่างๆ จึงเป็นส่วนนึงของชีวิตการทำงานมานานแล้วค่ะ
เพราะฉะนั้นในภาพรวมถ้าใครอยากทำงานที่ Big4 ต่างประเทศ ก็ไม่น่ามีเรื่องใดต้องกังวล ยกเว้นเรื่องภาษา เท่านั้นเองค่ะ
ถ้าใครยังไม่หนำไป ไปฟังพี่นุชแชร์ประสบการณ์ทำงาน Big4 ต่างประเทศกันแบบสนุกได้ในคลิปนี้เลยค่ะว่ามีประสบการณ์อะไรที่น่าสนใจอีกบ้าง
อยากเข้า Big4 ต้องทำยังไงบ้าง
ถ้าใครอ่านบทความมาจนถึงจุดนี้แล้วยังอยากอ่านต่อ แปลว่า เราเริ่มอยากทำงานใน Big4 จริงๆ จังๆ แล้วล่ะ ถ้าอยากเข้าไปทำงานใน Big4 ไม่ว่าจะประเทศไทยหรือต่างประเทศ เราต้องพยายามเตรียมตัวตั้งแต่เนิ่นๆ เพราะบริษัท Big4 นั้นมีขั้นตอนการคัดสรรพนักงานคุณภาพเข้าไปทำงานด้วยหลายขั้นเลยล่ะ และที่สำคัญแต่ละขั้นก็ไม่ใช่ง่ายๆ ซะด้วย
หลักๆ แล้วเราต้องวางเป้าหมายให้ชัดเจนเสียก่อนว่าอยากทำงานที่ Big4 ไหน ใน 4 ที่นี้ แล้วแต่ละที่มีวิธีการคัดเลือกคนอย่างไร ต้องมีคุณสมบัติขั้นต่ำอะไรบ้าง จากนั้นก็ลุยเลย
อยากเตรียมตัวก่อนสมัครงานลองอ่านบทความเพิ่มเติมที่นี่ : Big4 เข้ายากไหม จบบัญชีแล้วอยากทำงานที่นี่ต้องเตรียมตัวยังไง
บทสรุป การทำงานใน Big4 ที่อยากบอกต่อ
สำหรับน้องๆ ที่มองว่า Big4 คือ เป้าหมายในการทำงานในอนาคต อยากให้ตั้งใจฝึกฝนพัฒนาตัวเองไปเรื่อยๆ เพื่อที่ว่าจะได้มีโอกาสรับคัดเลือกเข้าทำงานใน Big4 ดังที่ฝันไว้
แต่แม้ว่าจะสอบเข้าทำงานได้หรือไม่ได้ ชีวิตของเราก็ยังไม่จบเพียงเท่านี้นะคะ เพราะประสบการณ์ที่ดี หาได้ทุกที่ไม่ได้จำกัดเฉพาะในบริษัทยักษ์ใหญ่อย่าง Big4
และความสำเร็จในชีวิตของเรา บางครั้งก็ไม่จำเป็นต้องเปรียบเทียบกับคนอื่นเสมอไป ขอเพียงแค่เต็มที่และภูมิใจในสิ่งที่ทำ เพียงเท่านี้ก็น่าจะเพียงพอแล้วค่ะ
อยากพัฒนาความรู้บัญชี ภาษี ตรวจสอบบัญชีเพิ่มเติม อ่านรายละเอียดได้ที่นี่: อบรม CPD ออนไลน์ กับวิทยากรจาก Big4
