การบริหารเงินสดถือเป็นกระบวนการที่สำคัญในการจัดการด้านการเงินและบัญชี เน้นไปในส่วนของการวางแผนและควบคุมการใช้จ่ายเงินสดโดยมีเป้าหมายที่จะรักษาความสมดุลระหว่างเงินที่เรามีอยู่กับเงินที่เราใช้ต้องในการดำเนินงาน
ถ้าหากเรามีความรู้เรื่องพวกนี้จะทำให้การบริหารเงินสดช่วยลดความเสี่ยงที่จะพบพบปัญหาเงินสดในอนาคตอีกด้วย เรามาเรียนรู้กันค่ะ ว่าการบริหารเงินสดนั่นคืออะไร มีอะไรต้องรู้บ้าง? โดยเฉพาะนักบัญชีห้ามพลาดเด็ดขาดเลย
ก่อนอื่นจะชวนทุกคนไปทำความเข้าใจสิ่งนี้ ในฐานะนักบัญชีลองคิดกันดูนิดนึงค่ะว่า เงินสดในความคิดเราคืออะไร
เงินสดคืออะไร?
ถ้าถามนักบัญชี คงบอกตามมาตรฐานการบัญชีว่า เงินสดเป็นสินทรัพย์ที่มีสภาพคล่องที่สูง ซึ่งจะเป็นเงินที่เป็น ธนบัตร เหรียญ หรือเป็นเงินที่ฝากในธนาคารก็ จะต้องไม่มีภาระผูกพันหรือไม่ได้วางเป็นหลักประกันสำหรับหนี้สินหรือสัญญาอื่นๆ นั่นเอง
ธุรกิจอยากถือเงินสดเพราะอะไร?
ปกติธุรกิจอยากจะถือเงินสดเพราะ 3 เหตุผลนี้ค่ะ

1. เพื่อการดำเนินงานตามปกติ เช่น ค่าซื้อสินค้า-วัตถุดิบ ชำระหนี้
2. เพื่อใช้ในการป้องกันเหตุฉุกเฉิน เช่น เหตุไฟไหม้ น้ำท่วม คนงานนัดหยุดงาน
3. เพื่อเก็งกำไร เช่น คาดว่าหลักทรัพย์มีราคาสูงขึ้น การเอาส่วนลดเงินสด
แล้วนักบัญชีพอจะรู้มั๊ยคะกิจการของเราเก็บเงินไว้เพียงพอหรือไม่?
คำตอบที่ได้ หลายคนบอกว่าเจ้านายน่าจะเก็บเงินไว้ไม่พอค่ะ เพราะเท่าที่รู้ นายเค้าเก็บไว้แค่เพื่อดำเนินงานตามปกติเท่านั้น ไม่มีแผนสำรองสำหรับการป้องกันเหตุฉุกเฉิน หรือเก็งกำไรใดๆ เลย
อ่าว แล้วอย่างงี้ หน้าที่การงานของหนูจะมั่นคงไหมนะ (นักบัญชีเกาหัวนั่งคิด)
เทคนิคบริหารเงินสดอย่างมีประสิทธิภาพ
ถ้ารู้ว่าเงินธุรกิจดูท่าจะมีน้อยไปหน่อย นักบัญชีรีบไปบอกวิธีบริหารเงินให้มีประสิทธิภาพกับเจ้านายกัน

3 เทคนิคนี้เป็นเทคนิคยอดฮิต ใช้ได้ตลอดการ
1. จ่ายเจ้าหนี้ให้ช้าที่สุด
2. เร่งอัตราหมุนเวียนของสินค้าคงเหลือให้เร็วขึ้น
3. เก็บหนี้จากลูกหนี้ให้เร็วที่สุด
รวมๆ กันแล้ว เราเรียกว่า การคำนวณ Cash Cycle ค่ะ
วิธีคำนวณ Cash Cycle ทำยังไง
Cash Cycle คือ ช่วงเวลาเฉลี่ยของธุรกิจที่จะได้รับเงินสดเข้ามาจากการดำเนินงาน หลังจากที่ได้นำเงินสดไปลงทุนในสินค้าคงเหลือ

คำนวณได้จากสูตรนี้
1. Cash Cycle (วัน) = ระยะเวลาการหมุนเวียนของสินค้าคงเหลือ + ระยะเวลาการเรียกเก็บหนี้ – ระยะเวลาการชำระหนี้
2. ระยะเวลาการหมุนเวียนของสินค้าคงเหลือ (วัน) = สินค้าคงเหลือ / ต้นทุนขายโดยเฉลี่ยต่อวัน
3. ระยะเวลาการเรียกเก็บหนี้ (วัน) = ลูกหนี้การค้า / ยอดขายโดยเฉลี่ยต่อวัน
4. ระยะเวลาการชำระหนี้ (วัน) = เจ้าหนี้การค้า / ต้นทุนขายโดยเฉลี่ยต่อวัน
วิธีหาเงินสดขั้นต่ำที่ควรมีในธุรกิจ
1. Cash Cycle (วัน) = ระยะเวลาการหมุนเวียนของสินค้าคงเหลือ + ระยะเวลาการเรียกเก็บหนี้ – ระยะเวลาการชำระหนี้
2. Cash Turnover (ครั้ง) คือ จำนวนครั้งในแต่ละปีที่ธุรกิจใช้เงินสดหมุนเวียน = 365 / Cash Cycle
3. เงินสดขั้นต่ำของการดำเนินงาน (บาท/ครั้ง) = ค่าใช้จ่ายในการดำเนินงานทั้งปี / Cash Turnover
4. ต้นทุนของการเก็บเงินสดขั้นต่ำ (บาท) = เงินสดขั้นต่ำของการดำเนินงาน x ต้นทุนเสียโอกาสของการถือเงินสด
ตัวอย่างการคำนวณเงินสดขั้นต่ำในการดำเนินธุรกิจ
บริษัท CPD Academy จำกัด มีค่าใช้จ่ายในการดำเนินงานทั้งปี 25,000 บาท และมีต้นทุนในการเก็บเงินสดขั้นต่ำ 2% ในงบการเงินปีล่าสุด บริษัทมีข้อมูลดังต่อไปนี้
- รายได้จากการขาย 30,000 บาท
- ต้นทุนขาย 18,000 บาท
- ลูกหนี้การค้า 4,000 บาท
- สินค้าคงเหลือ 3,000 บาท
- เจ้าหนี้การค้า 1,500 บาท
วิธีคำนวณ Cash Cycle
สูตรคำนวณ | การคำนวณ | ผลลัพธ์ |
1. ระยะเวลาการหมุนเวียนของสินค้าคงเหลือ | 3,000/(18,000/365) | 60 วัน |
2. ระยะเวลาการเรียกเก็บหนี้ | 4,000/ (30,000/365) | 48 วัน |
3. ระยะเวลาการชำระหนี้ | 1,500/ (18,000/365) | 30 วัน |
4. Cash Cycle | 60 + 48 – 30 | 78 วัน |
วิธีหาเงินสดขั้นต่ำที่ควรมีในธุรกิจ
สูตรคำนวณ | การคำนวณ | ผลลัพธ์ |
1. Cash Cycle | 78 วัน | |
2. Cash Turnover | 365 / 78 | 4.68 ครั้ง |
3. เงินสดขั้นต่ำของการดำเนินงาน | 25,000/4.68 | 5,341.88 บาท/ครั้ง |
4. ต้นทุนของการเก็บเงินสดขั้นต่ำ | 5,341.88 * 2% | 106.84 บาท |
ทั้งหมดเป็นวิธีการคำนวณเงินสดขั้นต่ำที่ควรมีในธุรกิจค่ะ โดยเริ่มต้นจากการที่ต้องคำนวณ Cash Cycle ให้ได้ และสุดท้ายจะสามารถคำนวณเงินสดขั้นต่ำของการดำเนินงานค่ะ หวังว่าตัวอย่างนี้น่าจะทำให้ทุกคนพอจะเข้าใจแล้วพอจะเห็นภาพวิธีจัดการกับเงินสดของธุรกิจได้บ้างไม่มากก็น้อยค่ะ
บทสรุป การบริหารเงินสด
สำหรับนักบัญชีที่มีความรู้ด้านบริหารเงินสดแล้วจะมีข้อมูลเกี่ยวกับคำนวนเรื่องของเงินสดที่จะต้องใช้ให้พอในการดำเนินงานปกติว่าจะต้องมีเงินสดขั้นต่ำเท่าไร เงินสำรองสำหรับธุรกิจอาจจะต้องไปคิดกันต่อว่าจะต้องมีเงินสดสำรองสำหรับเหตุการณ์ฉุกเฉินจำนวนเท่าไร อาจจะเป็น 3 เดือน บางที่อาจจะเป็น 6 เดือนแล้วแต่ว่าจะวางนโยบายอย่างไร เพื่อที่จะให้ธุรกิจดำเนินต่อไปได้ จะต้องเรียงลำดับการจัดเก็บเงินสด การบริหารเงินสดแบบนี้ให้ดีๆ ทั้งหมดนี้ก็เป็นเรื่องของการบริหารเงินสดในธุรกิจ ในเบื้องต้นค่ะ
การเงินสำหรับธุรกิจมีความสำคัญสำหรับมากน้อยขนาดไหน เราในฐานะนักบัญชีเองจะสามารถช่วยเหลือเจ้าของธุรกิจในการบริหารการเงินได้อย่างไรบ้าง อ่านเพิ่มเติมที่นี่ได้เลย เป้าหมายของการบริหารเงิน และความสำคัญสำหรับธุรกิจ
รู้หรือไม่ นักบัญชีก็ช่วยเจ้าของธุรกิจบริหารเงินได้ มาทำความเข้าใจวิธีการบริหารเงินในธุรกิจในทุกแง่มุมไปพร้อมๆ กัน อ่านเพิ่มเติมได้ในบทความนี้: สรุป 8 วิธีบริหารเงินธุรกิจ ทำยังไงได้บ้าง
อบรมบัญชีเก็บชั่วโมง CPD ออนไลน์ง่ายๆ ได้ที่บ้าน
สอบถามเพิ่มเติมได้ที่ Line: @cpdacademy