1) สัญญาเช่า คืออะไร มีกี่ประเภท จำแนกอย่างไร
มาทำความรู้จักสัญญาเช่า ของกิจการที่ใช้มาตรฐาน TFRS for NPEAs
สัญญาเช่า หมายถึง สัญญาหรือข้อตกลงที่ผู้ให้เช่าให้สิทธิแก่ผู้เช่าในการใช้สินทรัพย์สำหรับช่วงเวลาที่ตกลงกันเพื่อแลกเปลี่ยนกับค่าตอบแทน ซึ่งได้รับชำระในงวดเดียวหรือหลายงวด
TFRS for NPAEs
การจำแนกประเภทของสัญญาเช่า กิจการต้องพิจารณาจากความเสี่ยงและผลตอบแทนที่ผู้เป็นเจ้าของพึงได้รับจากสินทรัพย์ที่เช่าว่าตกอยู่กับผู้เช่าหรือผู้ให้เช่า
| โอนความเสี่ยงและผลตอบแทนทั้งหมดหรือเกือบทั้งหมดให้แก่ผู้เช่า | สัญญาเช่าทางการเงิน |
| ไม่โอนความเสี่ยงและผลตอบแทนทั้งหมดหรือเกือบทั้งหมดให้แก่ผู้เช่า | สัญญาเช่าดำเนินงาน |
สรุป คือ สัญญาเช่าทางการเงินและสัญญาเช่าดำเนินงานจะมองเรื่องของการโอนความเสี่ยงและผลตอบแทนว่าเป็นของผู้เช่าหรือไม่ หรือพูดง่ายๆก็คือ ผู้เช่าได้สินทรัพย์อะไรติดไม้ติดมือกลับบ้านบ้างนั่นเอง
กิจการต้องจัดประเภทสัญญาเช่าที่บอกเลิกไม่ได้ เป็นสัญญาเช่าทางการเงิน หากสัญญานั้นทำให้เกิดสถานการณ์ต่อไปนี้อย่างน้อย 1 สถานการณ์
| 1. โอนกรรมสิทธิ์ในสินทรัพย์ ณ วันสิ้นสุดสัญญาเช่า |
| 2. สิทธิเลือกซื้อสินทรัพย์ในราคาที่ถูก |
| 3. อายุสัญญาเช่าครอบคลุมอายุส่วนใหญ่ของสินทรัพย์ |
| 4. มูลค่าปัจจุบันของค่าเช่าขั้นต่ำครอบคลุมมูลค่ายุติธรรมของสินทรัพย์ |
ถ้าหากสัญญาเช่าที่บอกเลิกไม่ได้ ไม่เกิดสถานการณ์ดังกล่าวข้างต้น จะถูกจำแนกเป็น สัญญาเช่าดำเนินงาน
สัญญาเช่าทางการเงินและสัญญาเช่าดำเนินงานมีความแตกต่างกันอย่างไร เพื่อนๆสามารถศึกษาเพิ่มเติมได้ที่บทความนี้เลยค่า สรุป ความแตกต่างของสัญญาเช่าการเงิน และสัญญาเช่าดำเนินงาน
2) สัญญาเช่าซื้อรถยนต์จัดอยู่ในประเภทไหน
ส่วนใหญ่แล้วถ้าเราลองอ่านสัญญาดีๆ สัญญาเช่าซื้อ รถยนต์ จัดอยู่ในสัญญาประเภทสัญญาเช่าทางการเงิน เนื่องจากมีการโอนความเสี่ยงและผลตอบแทนทั้งหมดหรือเกือบทั้งหมดให้แก่ผู้เช่านั่นเอง ถ้าหากเราเจอสัญญาที่ระบุว่า วันสุดท้ายของการจ่ายค่างวด กรรมสิทธิ์จะตกเป็นของผู้เช่าทันที เราก็ไม่ต้องคิดอะไรมากเลยค่ะ สัญญาฉบับนี้เป็นสัญญาเช่าทางการเงินอย่างแน่นอน
3) ตัวอย่างสัญญาเช่าซื้อ
อันดยับแรกได้สัญญามาแล้วเราก็เริ่มอ่านสัญญาก่อนเลยค่ะ จุดที่สำคัญก็คือ พิจารณาก่อนเลยว่า สัญญาฉบับนี้เป็นสัญญาเช่าทางการเงิน หรือว่าสัญญาเช่าดำเนินงาน
ตัวอย่างนี้ ซึ่งแน่นอน เราก็นำตัวอย่างของสัญญาเช่าทางการเงินมาให้เพื่อนๆได้ดูเป็นตัวอย่าง
ถ้าดูจากสัญญาแล้ว ข้อมูลที่อยู่ในกรอบสีแดง เป็นราคารถยนต์ที่ยังไม่รวมภาษีมูลค่าเพิ่ม ซึ่งก็ถือเป็นมูลค่าของสินทรัพย์ค่ะ
เมื่อนำมาใส่ตารางการคำนวณ ข้อมูลที่สำคัญ คือ
- ราคาซื้อเงินสด
- ค่าเช่าซื้อรายงวด
- จำนวนอายุสัญญา
เราถึงจะสามารถทำตารางการคำนวณดอกเบี้ย และหาอัตราดอกเบี้ยที่แท้จริงได้ค่ะ
ถ้าหากเพื่อนๆต้องการทำตารางส่วนนี้ได้เก่งๆ ทางเราขอแนะนำคอร์ส TFRS for NPAEs และตัวอย่างประกอบ เพื่อให้เพื่อนๆได้เข้าใจตารางดอกเบี้ยมากยิ่งขึ้นค่ะ
4) ตารางคํานวณดอกเบี้ยเช่าซื้อรถยนต์ excel บัญชี
เมื่อเราได้ตารางแล้ว แต่ละช่องก็จะมีความหมายแตกต่างกันไป แต่ว่าช่องที่เราจะต้องนำไปใช้เป็นประจำทุกเดือน คือ เงินค่างวดทั้งหมด ดอกเบี้ย และเงินต้นค่ะ
5) วิธีการบันทึกบัญชี
เมื่อเราทราบข้อมูลสำคัญตามที่กล่าวมาในข้อ 3 และ ข้อ 4 แล้ว เริ่มต้นก็จะเป็น การรับรู้เริ่มแรกของสัญญาเช่า
ณ วันที่ทำสัญญาเช่า ในด้านของผู้เช่า เสมือนว่า การทำสัญญานี้เป็นการกู้ยืมเงินเพื่อที่ได้สินทรัพย์เพิ่มขึ้นมา จึงทำให้บัญชีสินทรัพย์และหนี้สินถูกบันทึกขึ้นมาพร้อมๆ กันนั่นเอง
บันทึกบัญชีการรับรู้ภายหลัง การจ่ายค่าเช่าทุกครั้งเป็นการลดหนี้สิน
หนี้สินที่ลดลงเป็นเงินต้นส่วนหนึ่งและดอกเบี้ยจ่ายส่วนหนึ่ง คำนวณด้วยวิธี อัตราดอกเบี้ยที่แท้จริง (EIR) ที่เราทำตารางกันนั่นเองค่า
หากเพื่อนๆต้องการดูตัวอย่างอื่นเพิ่มเติมทั้งด้านผู้เช่า และด้านผู้ให้เช่า ทาง CPD Academy ขอแนะนำบทความนี้ค่ะ
ตัวอย่างการบันทึกบัญชีของสัญญาเช่าในด้านผู้เช่าและผู้ให้เช่า
ทั้งหมดที่ได้สรุปมา เมื่อกิจการมีสัญญาเช่าซื้อรถยนต์ นักบัญชีก็ต้องพิจารณาก่อนอันดับแรกค่ะว่า เป็นสัญญาประเภทไหน ถ้าถูกพิจารณาเป็นสัญญาเช่าทางเงินแล้วเนี่ย ก็เริ่มพิจารณาข้อมูลที่สำคัญในสัญญาเลยค่ะ ว่ามีข้อมูลจุดไหนที่สำคัญต้องใช้ในการคำนวณตารางดอกเบี้ยบ้าง แล้วนักบัญชีก็ต้องนำข้อมูลเหล่านั้นมาบันทึกบัญชีให้ถูกต้องค่ะ ทั้งช่วงเริ่มต้นสัญญาและในทุกเดือนที่จ่ายค่างวดค่ะ
อบรมบัญชีเก็บชั่วโมง CPD ออนไลน์ง่ายๆ ได้ที่บ้าน
Line: @cpdacademy
