ช่วงนี้ใกล้สิ้นปีแล้ว หลายบริษัทก็คงจะมีงาน Outing สังสรรค์เพื่อเป็นขวัญและกำลังใจให้กับพนักงานที่ทำงานหนักมาตลอดทั้งปี และแน่นอนว่า ต้องมีการแจกของรางวัลให้กับพนักงานประจำปี แล้วนักบัญชีอย่างเรา เคยสงสัยกันไหมว่า ของรางวัลเหล่านี้ บันทึกบัญชียังไง คิดภาษีแบบไหน ถ้ายังคาใจอยู่ สงสัยจะไปงานเลี้ยงไม่สนุก ดังนั้น ในวันนี้ CPD Academy ชวนทุกคนไปหาคำตอบพร้อมๆ กันค่ะ
ค่าใช้จ่ายพนักงาน VS ค่าใช้จ่ายต้องห้าม เหมือนหรือต่างกันอย่างไร?
หากเราจะพูดถึงเรื่องการจ่ายเงินพนักงานแล้ว ต้องมาทำความเข้าใจเรื่องค่าใช้จ่ายทางภาษีกันก่อน การจ่ายทุกอย่างไม่ใช่ว่าจ่ายออกไปแล้วจะเป็นค่าใช้จ่ายทางภาษีได้ทั้งหมด
หากการจ่ายเงินนั้นไม่ได้มีความสมเหตุสมผล ไม่ได้จ่ายเงินไปเพื่อบริษัทโดยแท้จริง บริษัทไม่ได้ประโยชน์กับสิ่งที่เราจ่าย นั่นก็เท่ากับว่าเป็นการจ่ายโดยส่วนตัว เป็นค่าใช้จ่ายของบริษัทไม่ได้
ค่าใช้จ่ายเกี่ยวกับพนักงาน
บริษัทจ่ายเงินให้พนักงาน ส่วนใหญ่แล้วจะเป็นการจ่ายประเภทเงินเดือน ค่าคอมมิชชั่น ค่าโบนัส หรือสวัสดิการต่างๆ ซึ่งการจ่ายเหล่านี้ ล้วนแล้วแต่มีนโยบายของบริษัทกำหนดเอาไว้
เราจะจ่ายสวัสดิการพนักงาน หรือจะจ่ายโบนัส มันก็ต้องมีการอนุมัติจากผู้บริหาร และเป็นการจ่ายที่มีความสมเหตุสมผล ยกตัวอย่างเช่น บริษัทให้สวัสดิการค่าโทรศัพท์กับพนักงาน ในระดับผู้จัดการขึ้นไป ดังนั้น ตำแหน่งผู้จัดการทุกคน จะต้องได้รับอย่างเท่าเทียมกัน ไม่มีการเลือกปฏิบัติ จึงจะถือเป็นค่าสวัสดิการพนักงานในทางภาษีอย่างสมบูรณ์
ค่าใช้จ่ายต้องห้าม
สำหรับค่าใช้จ่ายต้องห้าม หรือก็คือเป็นค่าใช้จ่ายทางภาษีไม่ได้ การจ่ายลักษณะนี้ จะเป็นลักษณะการจ่ายตามใจตัวเอง เป็นการจ่ายแบบไม่มีเหตุผล อยู่ดี ๆ อยากจะจ่ายก็จ่าย ไม่มีหลักฐาน ไม่มีนโยบายหรือระเบียบการปฏิบัติที่ชัดเจน
ตัวอย่างเช่น บริษัทจ่ายเงินให้กับนาย ก 1 ล้านบาท เพราะว่านาย ก เป็นคนสำคัญของผู้บริหาร แบบนี้จะเข้าลักษณะของการจ่ายโดยเสน่หา อยู่ดี ๆ อยากจะจ่ายก็จ่าย และเป็นการเลือกปฏิบัติอย่างชัดเจน แบบนี้แม้จะเบิกเงินจากบัญชีได้ แต่ในทางภาษีไม่ยอมรับว่าเป็นสวัสดิการพนักงานนะคะ
แจกรางวัลพนักงานทำได้กี่แบบ?
เอาล่ะ เราทำความเข้าใจเรื่องสวัสดิการพนักงานไปแล้ว ถัดมาลองมาดูเรื่องประเภทการให้สวัสดิการหรือของรางวัลแก่พนักงานกันบ้างค่ะ หลักๆ แล้วมีอยู่ 2 อย่าง คือ ให้เป็นเงินสดไปเลย หรือให้เป็นสิ่งของ
1.แจกเงินสดให้พนักงาน
การให้เป็นเงินสด โดยส่วนใหญ่แล้วจะจ่ายพร้อมกับเงินเดือน เช่น ค่าโทรศัพท์ ค่าน้ำมันรถ ค่าความเสี่ยงที่ต้องปฏิบัติงาน ค่าเล่าเรียนบุตร เป็นต้น หรือจ่ายตามวาระโอกาส เช่น ค่าโบนัสประจำปี ค่าโบนัสพิเศษระหว่างปี ค่าอบรมสัมมนาสิ้นปี หรือ ค่าสวัสดิการท่องเที่ยว พนักงานตอนสิ้นปี แต่บางทีเราอาจจะมีการให้เงินสดเพิ่มเติมอย่างเช่นตัวอย่างนี้
ยกตัวอย่างการจ่ายสวัสดิการเป็นเงินสด
ในวัน Outing ต่างจังหวัด ที่แสนมีความสุข บริษัทแจกเงินพนักงานคนละ 5,000 บาท ใช้สำหรับการซื้ออาหาร หรือซื้ออะไรก็ได้ ถือเป็นสวัสดิการให้พนักงานทุกคน ตามนโยบายสวัสดิการบริษัท เรามาเริ่มวิเคราะห์โจทย์ไปพร้อมกันนะคะ
ค่าใช้จ่ายของบริษัท
การจัดงานเลี้ยงตอนสิ้นปี หรือการจัดงานเลี้ยงตามประเพณี เพื่อสร้างขวัญกำลังใจให้กับพนักงาน ในการทำงานเพื่อบริษัท ถือเป็นค่าใช้จ่ายของบริษัทได้ เพราะเกี่ยวข้องกับบริษัทโดยตรง
การจ่ายแบบมีนโยบายของบริษัท ซึ่งบริษัทกำหนดไว้แล้วอย่างชัดเจน และจ่ายให้กับพนักงานทุกคนโดยไม่เลือกปฏิบัติ ถือเป็นค่าใช้จ่ายสวัสดิการพนักงานได้
ประเด็นทางภาษี
ด้านของภาษีนิติบุคคล ถือว่าเป็นค่าใช้จ่ายได้ไม่ต้องห้าม เพราะจ่ายตามนโยบายสวัสดิการพนักงานของบริษัท รายจ่ายเพื่อบริษัทโดยตรง
ด้านของภาษีมูลค่าเพิ่ม การให้เป็นเงินสด ไม่ถือว่าเป็นการขาย หรือการให้บริการ จึงไม่เสียภาษีมูลค่าเพิ่ม
ด้านภาษีหัก ณ ที่จ่าย การจ่ายเงินได้ให้กับพนักงาน ไม่ว่าจะเป็น สวัสดิการพนักงานรูปแบบไหนก็ตาม ถือเป็นเงินได้ของพนักงาน ดังนั้นบริษัทต้องยื่น ภ.ง.ด. 1 ตอนสิ้นเดือนที่จ่าย และหักณที่จ่ายพนักงาน
เงินได้ของพนักงาน
แน่นอนว่าเป็นค่าใช้จ่ายของบริษัทได้ ก็ต้องเป็นเงินได้ของพนักงานเช่นกัน โดยทางฝั่งของพนักงานนั้น จะต้องนำเงินได้ดังกล่าว มาคำนวณรวมเป็นเงินได้ประจำปี และยื่นเสียภาษี ภ.ง.ด. 90 ตามงวดปีภาษีที่มีเงินได้
2.แจกสิ่งของให้พนักงาน
การให้เป็นสิ่งของ โดยส่วนใหญ่แล้วจะให้ เมื่อมีการจัดงานตามประเพณี เช่น งานขึ้นปีใหม่ งานครบรอบประจำปีบริษัท ซึ่งการให้เป็นสิ่งของ โดยปกติจะไม่ได้กันทุกคน แต่จะมีเงื่อนไขในการให้พนักงานอยู่
หากพนักงานทำตามเงื่อนไขของบริษัท เป็นไปตามนโยบายของบริษัท ไม่ว่าพนักงานคนไหนก็มีสิทธิ์ได้รับของรางวัลนั้น โดยไม่เลือกปฏิบัติกับพนักงานคนใดคนหนึ่ง
ยกตัวอย่างการจ่ายสวัสดิการเป็นสิ่งของ
ในงานครบรอบประจำปีของบริษัท บริษัทมีนโยบาย ให้ทีวี 1 เครื่อง สำหรับพนักงาน ที่ทำงานครบ 5 ปี และมีผลงานดีเด่น ซึ่งเป็นไปตามนโยบายสวัสดิการของบริษัท
ค่าใช้จ่ายของบริษัท
นโยบายการให้ทีวี 1 เครื่อง กับพนักงานที่อยู่จนครบ 5 ปี เป็นการสร้างขวัญกำลังใจ ในการทำงานให้กับพนักงาน ให้พนักงานทำงานเพื่อบริษัทอย่างตั้งใจ ถือเป็นค่าใช้จ่ายโดยตรงที่เกี่ยวข้องกับบริษัท รายจ่ายเพื่อบริษัทโดยตรง
การให้ลักษณะนี้ ถือว่าเป็นการให้โดยไม่เลือกปฏิบัติ เพราะไม่ว่าพนักงานคนไหน ก็มีสิทธิ์ได้รับของรางวัลนี้ทั้งนั้น หากพนักงานอยู่จนครบ 5 ปี และมีผลงานดีเด่น จึงถือเป็นค่าสวัสดิการของพนักงานที่ได้รับ
ประเด็นทางภาษี
ด้านของภาษีนิติบุคคล จะเหมือนกันกับ การจ่ายโดยเงินสด ถือว่าเป็นค่าใช้จ่ายได้ไม่ต้องห้าม เพราะจ่ายตามนโยบายสวัสดิการพนักงานของบริษัท รายจ่ายเพื่อบริษัทโดยตรง
ด้านของภาษีมูลค่าเพิ่ม การแจกสิ่งของ ให้สิ่งของ เข้าลักษณะเป็นการขาย บริษัทต้องยื่น vat ขายเมื่อมีการมอบของให้พนักงาน
ด้านภาษีหักณที่จ่าย เฉกเช่นเดียวกันกับการให้เป็นเงินสด ไม่ว่าจะเป็นการให้ของหรือให้เงิน การให้พนักงานในลักษณะสวัสดิการ เป็นเงินได้ของพนักงานทั้งนั้น ดังนั้นต้องรวมกับเงินเดือน ยื่นหัก ณ ที่จ่าย ภ.ง.ด. 1 ในเดือนที่มีการจ่ายเงิน
เงินได้ของพนักงาน
เช่นเดียวกันกับการจ่ายเป็นเงินสด การให้เป็นสิ่งของ ที่ถือเป็นค่าใช้จ่ายสวัสดิการของบริษัท มูลค่าสิ่งของนั้นก็ต้องนำมารวมยื่นเป็นภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา ของพนักงานตอนสิ้นปีเช่นกัน
ข้อดี ข้อเสีย การแจกรางวัลพนักงาน
การแจกรางวัลพนักงาน ข้อดีคือ สามารถสร้างขวัญกำลังใจให้กับพนักงานได้ ซึ่งจะส่งผลต่อประสิทธิภาพการทำงานของบริษัท
แต่อีกมุมนึงที่อาจเป็นข้อเสีย เพราะมีความยุ่งยาก บริษัทต้องมีนโยบาย มีระเบียบการจ่ายที่ชัดเจน เพื่อไม่ให้ถูกมองว่าเป็นค่าใช้จ่ายต้องห้าม และพนักงานต้องรวมคำนวณ สิ่งที่ตนได้รับ เป็นเงินได้สวัสดิการด้วยเช่นกัน
สรุป
การแจกของรางวัล เพื่อให้พนักงานมีขวัญกำลังใจในการทำงาน แต่อีกมุมหนึ่ง บริษัทก็ควรรักษาผลประโยชน์เอาไว้ โดยเฉพาะผลประโยชน์ทางภาษี ค่ะ
ดังนั้น บริษัทอย่าลืมว่าต้องมีนโยบายที่ชัดเจน ไม่มีการเลือกปฏิบัติกับคนใดคนหนึ่ง และอีกหนึ่งสิ่งที่ต้องระวัง คือ ของทั้งหมดที่พนักงานได้รับ ไม่ว่าจะเป็นตัวเงิน หรือสิ่งของก็ตาม พนักงานต้องรวมเป็นรายได้ประจำปีของตนเอง เพื่อยื่นภาษี (เรื่องนี้อย่าลืมบอกต่อกับพนักงานไว้ด้วยน้า)
อบรมบัญชีเก็บชั่วโมง CPD ออนไลน์ง่ายๆ ได้ที่บ้าน
สอบถามได้ที่ Line: @cpdacademy หรือ https://lin.ee/36U1ks0Y
อ้างอิง
